The Dance in Elizabethan Drama

Abstract

Celem artykułu jest ukazanie różnych funkcji tańca zespolonego z Wizją dramatyczną w wybranych sztukach okresu elżbietańskiego. W komediaoh romantyoznych Szekspira "Muoh Ado About Nothing" i "As You Like It" taniec - w zakońozeniu sztuki - wyraża idealną wizję rzeczywistości przedstawiając pary młodyoh zjednoczone w miłośoi i jakby przenosząc je do wymiarów ponadrzeczywistyoh. Ta symboliozna funkoja tańca wydaje się być związana z ówczesną koncepcją tzw. "muzyki sfer", tańca kosmicznego, który wraz z muzyką miał oznaozać harmonię we wszechświeoie. Również taniec i śpiew elfów w "A Midsummer Night's Dream" implikuje istnienie szozęśliwej rzeczywistości. Funkoja moralna tańca występuje w sztuce "Macbeth" (IV.’ ii). Tanieo czarownic staje się symbolem zwyoięstwa zła, co śoiśle łączy się ze stanem duchowym Makbeta, Jak również stanowi punkt kulminacyjny ioh działalności. Tak więc rola tematyczna i strukturalna tańoa jest tam niewątpliwa. Zarówno taniec czarownic w sztuce "Macbeth", jak i taniec i śpiew elfów w "A Midsummer Night's Dream" ma oharakter rytualny, przypominająoy tańce obrzędowe w kulturach prymitywnych. Odmienne znaczenie moralne ma taniec Cnót w sztuce "Henry VIII", Ukazują się one Katarzynie, pierwszej żonie króla, w śnie. Ioh taniec z wieńcem gloryfikują cnotliwe życie Katarzyny. Funkcje satyryczna tańca w dramacie elżbietańskim jest najlepiej przedstawiona w sztukach: "Cynthia's Revels" i "The Staple of News" Ben Jonsona. W pierwszej taniec występuje w masce, w której biorą udział dworzanie reprezentujący głupotę, lecz przebrani jako personifikaoje cnót. W "The Staple of News" ma miejsce satyryczny tanieo wielbicieli Pecunii. Podkreślono pochodzenie personifikacji pieniądza, zwracając jednocześnie uwagę na moralitet "The Trial of Treasure", w którym występuje żeńska odmiana personifikaoji pieniądza. Ukazano również związki między motywem tańca w sztuce Ben Jonsona a d a n s e m a o a b r e (tańcem śmierci) oraz s o t i e s . W sztuoe J, Forda "The Broken Heart" taniec funkcjonuje na płaszczyźnie psychologicznej, a nie moralnej. Symbolizuje on tutaj rzeczywistość zewnętrzną, którą dramaturg skontrastował z przeżyoiami wewnętrznymi bohaterki. Obraz sceniozny tańczącej Calanthy, która zaohowuje obojętność na wiadomośoi o śmieroi jej najbliższych, ohooiaż seroe jej pęka, staje się symbolem nowego modelu zachowania się arystokratycznej damy, zupełnie różnego od tego, któremu hołdowała bohaterka średniowiecznych romansów i którego ślady można zauważyć w sztuce "Troilus and Cressida" Shakespeare 'a.