Les intentions cachées des devisants dans I'Heptaméron de Marguerite de Navarre

Abstract

"Heptameron" Małgorzaty z Nawarry jest utworem wielopoziomowym i polifonicznym. Pracę nad dziełem, francuskim odpowiednikiem "Delkameronu" Boccaccia, przerwała jej śmierć w 1549 roku. Autorka odeszła w sposób znaczący od pierwowzoru: po pierwsze równoważąc proporcje płci w dziesięcioosobowej grupie odciętej od świata z powodu powodzi (w Delcameronie 7 kobiet i 3 mężczyzn, w "Heptameronie" 5 kobiet i 5 mężczyzn), po drugie wzbogacając tekst o niezwykle interesujące debaty filozoficzno-teologiczne toczone po każdej noweli przez członków tej społeczności. Dyskusje umożliwiły przedstawienie w sposób bogaty i pogłębiony wielu problemów i dylematów moralnych ówczesnego społeczeństwa w duchu nowych prądów: ewangelizmu i neoplatonizmu. Pisarka używa całej palety środków (struktura utworu, różnicowanie tematyki, środki stylistyczno-leksykalne) w celu zachęcenia czytelnika do wspólnych rozważań nad ludzkim losem, a debaty stanowią pośrednie ogniwo między lekturą jako obserwacją a interpretacją. Dynamiczne dyskusje uświadamiają, jak różnorodne mogą być opinie w tej samej sprawie i że niemożliwe jest ostateczne osądzenie działań człowieka, ponieważ nie można mieć pewności co do intencji, którymi się kieruje. Polifoniczność "Heptameronu" powoduje, że pomimo wyraźnych celów edukacyjnych utwór nie męczy czytelnika łatwym dydaktyzmem.