Jurij Lotman's System and Ronald Langacker's Cognitive Grammar: Points in Common

Abstract

Artykuł przedstawia związki, które istnieją pomiędzy gramatyką kognitywną Ronalda Langackera a systemem semiotycznym Jurija Łotmana w odniesieniu do literatury (poezji). Pomimo faktu, że Łotman i Langacker przeprowadzają swoje analizy na odmiennym materiale (język poetycki i język naturalny) istnieje pomiędzy nimi wiele punktów stycznych i podobieństw. Zarówno Łotman jak i Langacker wskazują na organiczną strukturę analizowanych przez nich rodzajów języka. Przejawia się ona w traktowaniu leksyki, morfologii oraz składni jako ciągłości ("continuum"), która w ten sposób tworzy znaczenia. Ponadto założenia Łotmana i Langackera przedstawione są w odniesieniu do teorii komunikacji zaproponowanej przez Romana Jakobsona. W tym przypadku założenia te przedstawione są jako uzupełnienie i rozwinięcie tej teorii, co zobrazowane jest na odpowiednich wykresach. Ogólnie więc artykuł prezentuje podobieństwa pomiędzy językiem poetyckim a językiem naturalnym oraz sposobami ich analizy, które w systemie Łotmana i w teorii Langackera mają wiele cech wspólnych i które łączy szereg zasadniczych teoretycznych i metodologicznych zbieżności.