Srebrenica: where the war never ended

Abstract

In Bosnia and Herzegovina changed both by the 1992–1995 war and the Dayton peace which was imposed from outside and which officialised the nationality-based division of the country, the contrasts that exploded during the conflict are still unsolved. The political forces still base their electoral consent upon nationalistic themes, while the population has lost faith when it comes to a prospective of an economically better future. A good example of this situation is the town of Srebrenica and its surroundings, where Europe’s biggest genocide since WW2 took place. There rest thousands of Muslims killed in July 1995 under the eyes of the UN military forces. The cemetery, a tangible symbol of the horrors which happened at the end of the XX century – not so different from the Nazi concentration camps that were left standing for the whole world to see and for the generations to come to keep as a warning – should inspire absolute respect in anyone. But it does not. This area is inhabited mainly by a Serbian population, and is exposed to insults and abuse from people driving by. Twenty years from the genocide – which is considered as such by Muslims only and not by Serbs – true peace is still far away, and the nationalities – ex enemies but still rivals – think that only their own dead are to be remembered, while those others are only result of media publicity. Yet if all that can happen in the Third millennia Europe, it means that there is still something wrong in the continent.

W Bośni i Hercegowinie, zmienionych zarówno przez wojnę 1992–1995, jak i narzucony z zewnątrz układ z Dayton, który sformalizował podział kraju oparty o przynależność narodowościową, kontrasty i problemy, które wybuchły podczas konfliktu są w dalszym ciągu nierozwiązane. Siły polityczne nadal opierają swoją władzę na kwestiach nacjonalistycznych, podczas gdy ludność straciła już wiarę w możliwość poprawy sytuacji gospodarczej. Dobrym przykładem omówionej sytuacji jest miasto Srebrenica i jego otoczenie, gdzie miało miejsce największe po II wojnie światowej ludobójstwo w Europie. Spoczywają tam tysiące muzułmanów zabitych w lipcu 1995 roku pod okiem sił zbrojnych ONZ. Cmentarz, namacalny symbol tragicznych wydarzeń, jakie miały tu miejsce pod koniec XX wieku – nie tak różny od nazistowskich obozów koncentracyjnych, zachowanych jako miejsca pamięci oraz przestroga dla przyszłych pokoleń – winien wyzwalać w ludziach szacunek. Niestety tak się nie dzieje. Obszar ten zamieszkały jest w większości przez Serbów i stale narażony na obelgi i nadużycia ze strony przechodniów. Dwadzieścia lat po ludobójstwie – które jest uznawane jedynie przez muzułmanów, nie zaś przez Serbów – prawdziwy pokój wydaje się nadal sprawą odległą, zaś grupy narodowościowe – byli wrogowie, ale ciągle rywale – uważają, że tylko ich zmarłym należy się pamięć i szacunek, uznając pozostałe ofiary za efekt rozgłosu medialnego. Jeśli trzecie tysiąclecie Europy naznaczają tak trudne do rozwiązania konflikty, warto podjąć dyskusję nad sytuacją i przyszłością tego kontynentu.