Możliwości i ograniczenia podejścia interdyscyplinarnego w politologicznych badaniach myśli politycznej i refleksji teoretyczno-politycznej

Abstract

W niniejszym tekście omówione są następujące kwestie: za i przeciw interdyscyplinarności w naukach o polityce, sposób ujęcia myśli politycznej i jej osobliwości, możliwości i zakres interdyscyplinarnej eksplantacji myśli politycznej, badania myśli politycznej a możliwości poznania teorii politycznych, myśl polityczna jako możliwość kreowania formuł w zakresie teorii polityki. W trakcie odtwarzania oraz wyjaśnienia istoty myśli politycznej można „pięknie różnić się”, jeśli uwzględni się zarówno wymogi zwolenników podejścia utrzymanego w „poetyce” dyscypliny nauki o polityce i tych, którzy preferują podejście interdyscyplinarne. Okazuje się, iż zawężenie oglądu i ograniczenie możliwości wyjaśnienia typowości oraz osobliwości myśli politycznej ogranicza jej politologiczne możliwości poznawcze. Stąd też bagatelizowanie inspiracji ze strony innych dyscyplin naukowych oznaczałoby rezygnację z recepcji wielu kreatywnych inspiracji badawczych, umożliwiających eksplanację interdyscyplinarną myśli politycznej z uwzględnieniem podejść genetycznego, behawioralnego, diachroniczno-holistycznego oraz aksjologicznego i komparatywnego. Wskazane jest otwarte oraz integralne i holistyczno-diachroniczne badanie myśli politycznej przez politologów zdolnych do jej szerszego oglądu i wieloaspektowych eksplikacji. Nie należałoby eliminować istotnych inspiracji poznawczych wywodzących się z wielu innych dyscyplin nauk humanistycznospołecznych. Systematycznie prowadzone badania myśli politycznej wielu nurtów ideologicznych i tym samym rozmaitych wykładni aksjologicznych, jak i też podstawowych pojęć oraz głównych tez programowo-konceptualnych, umożliwiają sformułowanie — wskutek uwzględnienia wymogów eksplanacji nomologicznej — ważnych konstatacji jako zdań na wyższym poziomie ogólności. Wskutek tego może dochodzić do wykreowaniu hipotetycznego paradygmatu badania myśli politycznej, komplementarnego względem imperatywu pogłębionej refleksji hermeneutycznej, której przedmiotem byłyby kreatywne teorie polityczne uzyskujące stosowne odniesienia w praktyce politycznej. W następstwie tego możliwe byłoby odkrywanie prawidłowości „świata polityki”. Wzbogacałoby to znacząco spektrum ustaleń w zakresie teorii polityki.

The text discusses the following issues: for and against interdisciplinary approach in sciences about politics, the way of presenting political thought and its peculiarities, the possibilities and scope of interdisciplinary explantation of political thought, political thought research and possibilities of political theories cognition, political thought as a possibility of creating formulas in the field of theory of politics. While reconstructing and explaining the essence of political thought one can “differ beautifully” when both, the requirements of supporters of the approach in the style of political science, and those who prefer interdisciplinary approach are taken into consideration. It appears that narrowing the overview and limiting the possibilities of explanation of typicality and peculiarity of political thought limits its political science cognitive possibilities. Therefore, underestimating inspirations from other scientific disciplines would mean resignation from reception of many creative research inspirations which allow interdisciplinary explanation of political thought with the consideration for genetic, behavioral, diachronic and holistic, axiological and comparative approaches. Open, integral and holistic and diachronic political thought research by political scientists capable of its broader overview and multiaspect explication is recommended. Significant cognitive inspirations which are derived from many other humanities and social sciences should not be disregarded. Systematically conducted political thought research of many ideological trends and thereby various axiological interpretations, as well as basic concepts and programme and conceptual theses enables formulating — due to taking into account requirements of nomological explanation — important assertions as statements on a higher level of generality. Thus, it may lead to creating a hypothetical paradigm of political thought research, complementary to deeper hermeneutic reflection imperative, the subject of which would be creative political theories, obtaining relevant references in political practice. As a result of this, it would be possible to discover the “political world” regularities. This would significantly enrich the spectrum of findings in the field of theory of politics.