Klauzula sumienia lekarzy a trudny przypadek prawa

Abstract

The aim of the paper is to describe the situation of using the medical conscience clause as a hard case in Ronald Dworkin’s understanding. Like in a hard case, the clause creates a possibility to appeal to an autonomous system of rules in case of an unjust result of interpretation of the rules of law. It is so because the doctor’s situation is individual and specific in contrast to the rules of law. Moreover, the clause has to be seen as a way to resolve a hard case, not as its reason. Furthermore, the institution of the conscience clause imposes additional duties on doctors, which are motivated by judging legal principles against one another. Additionally, the Dworkin’s interpretative attitude allows extending the category of hard cases to non-judicial cases and not adjudicated by judges.

Celem tekstu jest próba opisania sytuacji odwołania się przez lekarza do klauzuli sumienia jako trudnego przypadku prawa w rozumieniu Ronalda Dworkina. Tak samo, jak ma to miejsce w trudnym przypadku, klauzula sumienia pozwala lekarzom odwołać się do autonomicznego systemu norm w przypadku niesprawiedliwego wyniku interpretacji norm systemu prawnego. Dzieje się tak dlatego, że sytuacja lekarza jest indywidualna i konkretna, w odróżnieniu od przepisów prawa, co każe uznać klauzulę nie za przyczynę zaistnienia trudnego przypadku, lecz drogę do jego rozwiązania. Ponadto instytucja klauzuli sumienia nakłada na lekarza dodatkowe obowiązki, które motywowane są zasadami prawa, poddanymi procesowi ważenia. Obecna w koncepcji Dworkina postawa interpretacyjna pozwala na rozszerzenie kategorii trudnego przypadku na sprawy niesądowe oraz nierozstrzygane przez sędziów.