Sztuka nawijki, czyli jak uczyć cudzoziemców polskiego slangu młodzieżowego

Abstract

The Polish language can be used for formal announcements, serious academic articles, books or newspapers. But it is much more than that. It is also a special code used by young people in bars, clubs and at parties, or simply in almost all private conversations. The aim of this article is to describe Polish youth slang, pointing out its advantages and disadvantages from a teaching perspective. The author shares her own experiences gained from teaching Polish youth slang. She presents examples of tasks that can be introduced into the classroom, highlighting issues that should be taken into consideration while teaching slang or creating slang-themed exercises. The article shows an awareness of popular culture and the linguistic needs of young people that is sorely lacking in certain quarters of the academia. The author believes the expressions she presents are really important when it comes to taking part, or even actually “getting the feel” of the Polish culture. Any teacher bold enough to introduce such material into their classes in turn encourages their students to take an active part in everyday Polish culture. There is nothing more confidence-destroying than losing the sense of important scenes in films or the thread of conversations just because this kind of language has not been encountered before.

Język polski, do którego chce mieć dostęp cudzoziemiec, to nie tylko oficjalne komunikaty, poważne artykuły naukowe, książki czy gazety. To także ta część polszczyzny, zazwyczaj mówionej, którą posługują się młodzi ludzie w barach, na imprezach i niemal w każdej prywatnej rozmowie. Zdaje się, że słownictwo to, choć jest doskonałym przykładem i kolejnym medium kultury popularnej, bywa często pomijane na lektoracie języka polskiego jako obcego (JPJO), szczególnie w kręgach akademickich. Artykuł koncentruje się wokół problemu nauczania slangu młodzieżowego cudzoziemców. Autorka omawia tę odmianę języka, wskazuje jej cechy, a także wymienia wady i zalety nauczania slangu. Dzieli się swoim doświadczeniem w tym zakresie. Przedstawia również przykłady ćwiczeń. Wskazuje źródła, z których można czerpać leksemy na zajęcia, a także wymienia zagadnienia, które należy rozważyć, pisząc własne ćwiczenia. Autorka uważa, że wyrażenia slangowe są bardzo ważne w zrozumieniu, czy wręcz „wyczuciu” codziennej kultury polskiej. Sądzi, że „odwaga” lektorki/lektora w prezentowaniu słownictwa nietypowego dla większości zajęć językowych wpływa także na odwagę studentów w posługiwaniu się polszczyzną. Uważa, że nie ma nic bardziej zniechęcającego do nauki niż sytuacja, w której uczący się, operujący już nieźle polszczyzną, nie może zrozumieć sceny z filmu, czy wątku w prywatnej rozmowie, ponieważ nikt nie nauczył go specjalnego kodu językowego – slangu młodzieżowego, z którym właśnie miał okazję się zmierzyć.