| dc.contributor.author | Kowalski, Andrzej Piotr | |
| dc.date.accessioned | 2018-08-24T11:52:16Z | |
| dc.date.available | 2018-08-24T11:52:16Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.identifier.issn | 1427-9665 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/25436 | |
| dc.description.abstract | The paper is devoted to possible concepts that ancient Germans held about ornaments. Cultural categories related to wealth, prestige, gift, sacrifice and deposit are carefully discussed. The main accent is on the etymological analysis of Proto-Germanic names for brooch or fibula, ring, necklace, belt, buckle. These are items found by archaeologists in the areas of Barbaricum dating from the period since the Bronze Age. The changes that led to the development of the Wielbark culture identified with the Goths were very important. The population of this culture did not place weapons and tools in graves, but only ornaments. Such a norm may have resulted from the mythical convictions confirmed in the Poetic Edda. The Old Norse goddess called Gullveig (literally ‘gold strength’) was the reason for the war of the divine generations of Aesir and Vanir.The Aesir were rulers and warriors, whereas the Vanir represented farmers and producers.Aesir used weapons, Vanir tools.Gullveig, burned three times at the stake and three times reborn, seems to be a symbol of ornaments. The Goths used only female burial equipment, putting a taboo on military accessories typical of Aesir.In addition, some Old Nordic poems associate ornaments with a mythical snake.This aspect is confirmed by archeological and linguistic data. The mythical technique of making jewellery is also important. The Old Nordic divine blacksmith called Völundr folds it from the bodies of the dead princes. In this way, he refers to the cosmogonic myth of the sacrifice of Ymir. The techniques of making ornaments, based on the reintegration of elements, resemble folk methods of treatment and are related to the Germanic idea of beauty as a complex whole. | en_GB |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica;13 | |
| dc.subject | Archaeology | en_GB |
| dc.subject | artefacts | en_GB |
| dc.subject | brooches | en_GB |
| dc.subject | fibulas | en_GB |
| dc.subject | necklaces | en_GB |
| dc.subject | rings | en_GB |
| dc.subject | symbol of snake | en_GB |
| dc.subject | voca¬bulary | en_GB |
| dc.subject | word-formation | en_GB |
| dc.subject | Edda | en_GB |
| dc.subject | etymology | en_GB |
| dc.title | NAZEWNICTWO I SYMBOLIKA OZDÓB STAROGERMAŃSKICH | pl_PL |
| dc.title.alternative | THE NOMENCLATURE AND SYMBOLISM OF OLD GERMANIC ORNAMENTS | en_GB |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.rights.holder | © Copyright by Authors, Łódź 2017; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2017 | pl_PL |
| dc.page.number | [149]-166 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Gdański, Wydział Historyczny, Instytut Archeologii i Etnologii, Zakład Etnologii i Antropologii Kulturowej | |
| dc.identifier.eissn | 2449-6820 | |
| dc.references | Anderson J.G.C.(1970), Cornelii Taciti De origine et situ Germanorum, Oxford. | en_GB |
| dc.references | Balg G.H.(1887), A Comparative Glossary of the Gothic Language, Mayville. | en_GB |
| dc.references | Beekes R.(2010), Etymological Dictionary of Greek, Leiden–Boston. | en_GB |
| dc.references | Bosworth J., Toller T.(1921), An Anglo-Saxon Dictionary, Oxford. | en_GB |
| dc.references | Carnoy A.(1957), Dictionnaire étymologique de la mythologie gréco-romaine, Louvain. | en_GB |
| dc.references | Chaillu du P.B.(1890), Viking Age, t. 2, New York. | en_GB |
| dc.references | Cox R.(1991), Snake Rings in Deor and Vǫlundarkviða. W: Leeds Studies in English, 22, s. 1–20. | en_GB |
| dc.references | Delamarre X.(2000), Le vocabulaire indo-européen. Lexique étymologique thematique, Paris. | en_GB |
| dc.references | Diefenbach L. (1851), Vergleichendes Wörterbuch der gotischen Sprache, Frankfurt am Main. | en_GB |
| dc.references | Dumézil G. (1947), Tarpeia, cinq essais de philologie comparative indo-européenne, Paris. | en_GB |
| dc.references | Eichner H.(2003), Kurze ‘indo’-‘germanische’ Betrachtungen über die atharvavedische Parallele zum Zweiten Merseburger Zauberspruch (mit Neubehandlung von AVS. IV 12). In: Die Sprache, 42, Heft 1/2 (2000/2001, wyd. 2003), s. 211–233. | en_GB |
| dc.references | Falk H.S., Torp A.(1910), Norwegisch-dänisches etymologisches Wörterbuch, Heidelberg. | en_GB |
| dc.references | Ganina N.A.(2011), Krymsko-gotskij jazyk, Sankt-Peterburg. | en_GB |
| dc.references | Grabarczyk T. (1988), Metalowe rzemiosło artystyczne na Pomorzu w okresie rzymskim, Gdańsk. | en_GB |
| dc.references | Guriewicz A.(1976), Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. J. Dancygier, Warszawa. | en_GB |
| dc.references | Heidermanns F.(1993), Etymologisches Wörterbuch der germanischen Primäradjektive, Berlin– New York.\ | en_GB |
| dc.references | Hirschberg S. (1934), Schatzglaube und Totenglaube, Breslau. | en_GB |
| dc.references | Ivanov V.V., Toporov.V.N.(1970), Le mythe indo-européen du dieu de l’orage poursuivant le serpent: reconstruction du schema. In: J. Puilllon, P. Maranda (eds.), Échanges et communication. Mélanges offerts à Claude Lévi-Strauss à l’occasion de son 60-ème anniversaire, t.2, Paris, s. 1180–1202. | en_GB |
| dc.references | Kempiński A.M. (2009), Ilustrowany leksykon mitologii wikingów, Poznań. | en_GB |
| dc.references | Keyser R.(1868), Private Life of the Old Northmen, London. | en_GB |
| dc.references | Kmieciński J. (1962), Zagadnienie tzw. kultury gocko-gepidzkiej na Pomorzu Wschodnim w okresie wczesnorzymskim, Łódź. | en_GB |
| dc.references | Kokowski A.(2005), Starożytna Polska. Od trzeciego stulecia przed narodzeniem Chrystusa do schyłku starożytności, Warszawa. | en_GB |
| dc.references | Kokowski A.(2007), Goci od Skandzy do Campi Gothorum (od Skandynawii do Półwyspu Iberyjskiego), Warszawa. | en_GB |
| dc.references | Kolendo J.(2008), Komentarze. W: Publiusz Korneliusz Tacyt, Germania, przeł. T. Płóciennik, wstęp i komentarze J. Kolendo, Poznań, s. 105–207. | en_GB |
| dc.references | Kolendo J., Mączyńska M. (1991), Opis stroju germańskiego w Germanii Tacyta. Próba konfrontacji tekstu i danych archeologicznych. W: Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 39, nr 3, s. 247–277. | en_GB |
| dc.references | Kowalski A.P.(2005), Aksjologia prehistorycznej wymiany darów. Przykłady kultury indoeuropejskiej. W: J. Wrzesiński, W. Dzieduszycki (red.), Do, ut des – dar, pochówek, tradycja, Funeralia Lednickie, t. 7, Poznań, s. 25–33. | en_GB |
| dc.references | Kroonen G.(2013), Etymological Dictionary of Proto-Germanic, Leiden–Boston. | en_GB |
| dc.references | Lane G.S.(1933), The Germano-Celtic Vocabulary. W: Language, 9, nr 3, s. 244–264. | en_GB |
| dc.references | Lehmann W.P.(1986), A Gothic Etymological Dictionary, Leiden. | en_GB |
| dc.references | Lincoln B.(1975), The Indo-European Myth of Creation. In: History of Religions, 15, nr 2, s. 121–145. | en_GB |
| dc.references | Lindow J.(1982), Swedish Legends of Buried Treasure. In: The Journal of American Folklore, 95, nr 377, s. 257–279. | en_GB |
| dc.references | Lund A.A.(1988), P. Cornelius Tacitus, Germania, Heidelberg. | en_GB |
| dc.references | Mallory J., Adams D.Q.(ed.) (1997), Encyclopedia of Indo-European Culture, London–Chicago. | en_GB |
| dc.references | Mann S.E. (1984–1987), An Indo-European Comparative Dictionary, Hamburg. | en_GB |
| dc.references | Matasović R. (2009), Etymological Dictionary of Proto-Celtic, Leiden–Boston. | en_GB |
| dc.references | Matrirosyan H.K.(2009), Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon, Leiden–Boston. | en_GB |
| dc.references | Mayrhofer M.(1956), Kurzgefasstes etymologisches Wörterbuch des Altindischen, Heidelberg. | en_GB |
| dc.references | Mączyńska-Tempelmann M. (1985), Części stroju kobiecego w okresie rzymskim na obszarze środkowo- i wschodnioeuropejskiego Barbaricum, Kraków. | en_GB |
| dc.references | Mączyńska-Tempelmann M. (1989), Das „reduzierte” Trachtmodell der gotischen Frauen und seine Ursprünge. In: Archaeologia Baltica, 8, s. 203–230. | en_GB |
| dc.references | Meineke E.(1994), Fibel und Fibeltracht. In: H. Beck et al. (Hg.), Reallexikon der germanischen Altertumskunde, B. 8, Berlin–New York, s. 411–412. | en_GB |
| dc.references | Meyer C.(1877), Sprache und Sprachdenkmäler der Langobarden. Quellen, Grammatik, Glossar, Paderborn. | en_GB |
| dc.references | Much R.(1937), Die Germania des Tacitus, Heidelberg. | en_GB |
| dc.references | Müllenhoff K. (1886), Frija und der Halsbandmythus. In: Zeitschrift für Deutsche Altertum und Deutsche Literatur, 30, s. 217–260. | en_GB |
| dc.references | Orel V.(2003), A Handbook of Germanic Etymology, Leiden–Boston. | en_GB |
| dc.references | Piekarczyk S.(1968), Barbarzyńcy i chrześcijaństwo. Konfrontacje społecznych postaw i wzorów u Germanów, Warszawa. | en_GB |
| dc.references | Pokorny J.(1959), Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, Bern–München. | en_GB |
| dc.references | Rives J.B.(1999), Tacitus. Germania, Oxford. | en_GB |
| dc.references | Rix H.(ed.) (2001), Lexikon der indogermanischen Verben, Wiesbaden. | en_GB |
| dc.references | Schrader O., Nehring A.(1929), Reallexikon der indogermanischen Altertumskunde, B. 2, Berlin– Leipzig. | en_GB |
| dc.references | Schulze E.(1847), Gotchisches Glossar, Magdeburg. | en_GB |
| dc.references | Smoczyński W. (2007), Słownik etymologiczny języka litewskiego, Wilno. | en_GB |
| dc.references | Stiller R. (tłum.) (2010), Beowulf.Epos bohaterski, Kraków. | en_GB |
| dc.references | Toporow W.N.(1979), Prusskij jazyk. Słovar’, t. 2 (E–H), Moskwa. | en_GB |
| dc.references | Toporowa T.W.(1995), K riekonstrukcii driewnegiermanskoj viersii «osnownogo mifa». W: Seria Literatury i Jazyka, 54, nr 2, s. 69–73. | en_GB |
| dc.references | Trubaczow O.N. (red.) (1976), Etimołogiczeskij słowar’ sławianskich jazykow, t.3, Moskwa. | en_GB |
| dc.references | Uhlenbeck C.C. (1900), Kurzgefasstes etymologisches Wörterbuch der gotischen Sprache, Amsterdam. | en_GB |
| dc.references | Vaan de M.(2008), Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages, Leiden–Boston. | en_GB |
| dc.references | Vries de J.(1977), Altnordisches etymologisches Wörterbuch, Leiden. | en_GB |
| dc.references | Wilson D.M., Klindt-Jensen O.(1966), Viking Art, Ithaca–New York. | en_GB |
| dc.references | Wolfram H.(2003), Historia Gotów, przeł. R. Darda-Staab, I. Dąbek, K. Berger, Warszawa–Gdańsk. | en_GB |
| dc.references | Wołągiewicz R. (1981), Kultury oksywska i wielbarska. W: J. Wielowiejski (red.), Prahistoria ziem polskich, t. 5, Wrocław, s. 135–190. | en_GB |
| dc.references | Wołągiewicz R. (1986), Die Goten im Bereich der Wielbark-Kultur. In: Archaeologia Baltica, 7, s. 63–98. | en_GB |
| dc.references | Wójcik T.(1982), Pomorskie formy bransolet wężowatych z okresu rzymskiego. W: Materiały Zachodnio-Pomorskie, 24 (1978, wyd. 1982), s. 53–113. | en_GB |
| dc.references | Zoëga G.T. (1967), A Concise Dictionary of Old Icelandic, Oxford. | en_GB |
| dc.references | Zupitza J.(Hg.) (1870), Deutsches Heldenbuch, t.5, Berlin. | en_GB |
| dc.contributor.authorEmail | a.p.kowalski@wp.pl | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/1427-9665.13.13 | |
