(Krytyczna) analiza dyskursu a (krytyczna) analiza gender: zarys synergii teoretycznej i metodologicznej

Abstract

Niniejsze opracowanie, mające charakter teoretyczno-empiryczny, ma na celu wykazanie nie tylko ważności badań nad dyskursem dla nauk społecznych, lecz również wskazanie użyteczności heurystycznej podejścia wypracowanego w (szerszym ujęciu) obszarze krytycznej analizy dyskursu (KAD), ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy dyskursywno-historycznej (w węższym ujęciu). Celem artykułu jest wykazanie możliwości zastosowania metodologii wypracowanej w obszarze KAD-u do badań problemów lokowanych w paradygmacie wyznaczonym refleksją feministyczną. Analiza tekstu, ujmowanego jako instrumentalne studium przypadku, stanowi przykład możliwego zastosowania metodologii KAD-u w badaniach nad (nieoczywistymi) kwestiami ważnymi dla tego, jak dyskursywnie definiujemy męskość i kobiecość oraz jak konstruujemy wizje ról matki/ojca.

This paper aims at highlighting the importance of (critical) discourse studies for contemporary so - cial research. By looking closely at critical discourse analysis (CDA) as one of the leading paradigms within the critically-oriented discourse research, this work emphasises the importance of both theoretical and em - pirical impact of CDA on studies located within the paradigm of feminist gender studies. After pointing out diverse theoretical and methodological synergies between (critical) feminist gender- and discourse-research, the paper exemplifies these synergies by means of case study of the constructions of motherhood/fatherhood in the Polish public discourse. As the paper shows, such, and other, CDA-based theoretical and methodologi - cal synergies applied in practice might, in fact, be pivotal for the development of both academic reflections and social understandings of gender (and parent) roles in contemporary society.