„Jedna z najdonioślejszych epok w życiu Żydów”. Kongres Żydów Amerykańskich w Filadelfii (15–18 grudnia 1918 roku)

Abstract

The Congress of American Jews began its activities as an organization established to represent all Jews living in the United States during the Congress in Philadelphia. On December 15–18, 1918, a meeting of 400 delegates representing all Jewish political parties and social groups in the USA took place. It aroused great hopes because new opportunities were opening up for the Jews to resolve the Palestinian question, the main Zionist project, and to guarantee equal rights for Jewish minorities in East-Central Europe. The article answers questions about how the Congress of American Jews was convened. How did the main political groups of Jews in the USA respond to it? What was the subject of the debate? What decisions were made? And then how were they implemented and what was the future of the initiative launched in Philadelphia? Answers to these questions will allow us to draw a conclusion as to the importance of the December congress in the history of Jews in the USA and whether it fulfilled its tasks.

Kongres Żydów Amerykańskich jako organizacja mająca na celu reprezentowanie wszystkich Żydów zamieszkujących Stany Zjednoczone zapoczątkował swoją działalność od zjazdu w Filadelfii. W dniach 15–18 grudnia 1918 r. doszło do spotkania 400 delegatów reprezentujących wszystkie żydowskie stronnictwa polityczne i grupy społeczne w USA. Budził on ogromne nadzieje, ponieważ przed Żydami otwierały się nowe możliwości co do rozwiązania kwestii palestyńskiej, głównego projektu syjonistów, a także zagwarantowania równych praw mniejszościom żydowskim w Europie Środkowo-Wschodniej. W artykule została udzielona odpowiedź na pytania o to, jak doszło do zwołania Kongre­su Żydów Amerykańskich. Jak ustosunkowały się do niego główne ugrupowania polityczne Żydów w USA? Co było przedmiotem obrad? Jakie decyzje podjęto? A następnie w jaki sposób je zrealizowano i jakie były dalsze losy inicjatywy zapoczątkowanej w Filadelfii? Odpowiedzi na powyższe kwestie pozwolą sformułować wniosek co do tego, jaką wagę miał grudniowy kongres w dziejach Żydów w USA oraz czy wypełnił stawiane przed nim zadania.