Przegląd metod stosowanych w rekonstrukcji antropogenicznych przemian krajobrazu

Abstract

The issue of the reconstruction of landscape changes can be approached in two ways. The papers representing the approach contain analyses of the change of only one landscape element, for instance: of vegetation, of relief or of other components of the epigeosphere. The others present the complex reconstruction, comprising changes of all, or almost all features of the study area. The comparision of cartographic materials from various times was the most often used method in above 30 papers (Maruszczak 1950, Pietrzak 1973, Krzemiński, Now a k o ws k i 1980, etc.). Data derived from cartographic sources provides reliable information on landscape changes that occured in the last two hundred years. In order to get the most precise picture of the massive contemporary human inlluence on landscape, airplane photographs were used (S i n k i ewi c z 1987, S z a ł a p i e t a 1988). The above mentioned papers presented the changes using various basic units of evaluation, for example: geocomplexes, administrative or geometric units. The attempts. to introduce indices describing a degree of human interference in the environment are noteworthy. The indices, such as: the index of human impact intensity (Klimko 1991), of a degree of anthropogenic transformation (Chmielewski 1980) and of a degree of landscape change (M. & A. M a r s z 1990) have been proposed recently and are not widely used.

Podjęto próbę przedstawienia niektórych metod stosowanych w rekonstrukcji przemian krajobrazu, będących efektem działalności człowieka. Wybrano metody stosowane głównie przez geografów, dla których podstawowym materiałem badawczym są dawne i współczesne źródła kartograficzne. Uzupełniające informacje pochodzą najczęściej z opracowań stanowisk archeologicznych, historycznych źródeł pisanych i innych. Przedstawiono głównie przykłady metod stosowanych w obszarach nizinnych i wyżynnych.