Zanim doprowadzisz do pogromu: między doświadczeniem etnograficznym z badań terenowych w społecznościach romskich a antropologicznym tekstem naukowym

Abstract

Autor prezentuje materiały empiryczne pozyskane w trakcie terenowych badań etnograficznych w latach 2011–2016 wśród Bergitka Roma w jednej z karpackich wiosek. Badaniami objęto także przedstawicieli organizacji non profit oferujących usługi w zakresie integracji Romów i miejscowych górali. Znane są obserwowane w całej Europie trudności związane z wprowadzaniem polityki integracji Romów. W ostatnich latach znaczna liczba publikacji naukowych koncentruje się na „pragmatycznych” aspektach nowych sposobów rozwoju kulturalnego odbywających się w ramach tak zwanej „demokratycznej” zmiany w obrębie społeczności romskich. Miała ona zaowocować poprawą jakości więzi między Romami i nie-Romami. Ocena przedsięwzięć określanych jako „integrowanie Romów” jest różna dla poszczególnych podmiotów, posiadających różne intencje, doświadczenia i przekonania na temat racjonalności tego typu działalności. Autor argumentuje, że antropolodzy w pewnych sytuacjach powinni być gotowi na zakwestionowanie ogólnego sensu działań integracyjnych, co jednocześnie wydaje się trudne z moralnego punktu widzenia. W tekście autor posługuje się rozróżnieniem między pojęciami „gęstych” i „rozrzedzonych” przekonań moralnych, które zostało zaproponowane przez Kwame’a A. Appiaha w jego koncepcji „kosmopolitycznej etyki”.

This article is based on the long-term ethnographic field research (2011-2016) among Bergitka Roma in Carpathian Villages, an engaged ethnography in a non-profit organization offering Roma integration services and in-depth interviews with main political actors responsible for the adaptation of Polish strategy of Roma integration. The difficulties of introducing Roma integration are essential for understanding the state of the current policy supporting Roma communities. A considerable number of scientific publications in recent years focus on the “pragmatic” dilemmas of new ways of developing cultural “democratic” change within the Roma communities and improving the quality of Roma/ non-Roma ties. The meaning of the activities referred to here, as “Roma’s integration” is different for particular actors, possessing diverse intentions, experience, interests and ideas about the rationality of this type of activity. The author argue that the anthropologists should be ready to challenge the general sense of practices of helping as a product of concrete social epistemology. However, in ethnographic practices it sometimes may seems difficult from the moral point of view. In the following he uses the distinction between the concepts of “thick” and “thin” moral convictions which was proposed by Kwame A. Appiah in his conception of “cosmopolitan ethics”.