Nonantropocentryzm w ujęciu ekologii głębokiej

Abstract

The growing concern over the state of environment pollution, depletion of natural resources, diminishing Arctic polar ice cap, to name just a few, has led to escalating interest in ecological movements. While "shallow ecology movements" focus on developing technological solutions or fight for protection on the level of administration, deep ecology goes to the root of the global environmental crisis which is the human worldview. In this paper I describe how the notion of anthropocentrism evolved and its implications with particular focus on the conception of the great chain of beings, which is considered as underlying thought pattern of Western Culture. Later on I present the alternative view of deep ecology with its notions of environment as a net of intrinsic relations, ecological self as well as biospheric egalitarianism.

Wzrost społecznego niepokoju związanego ze stanem zanieczyszczenia środowiska, kurczeniem się zasobów naturalnych, zmiejszaniem się arktycznej czapy lodowej – by wymienić tylko kilka – doprowadził do zwiększonego zainteresowania ruchami ekologicznymi. Podczas gdy "płytkie ruchy ekologiczne" skupiają się na szukaniu technologicznych rozwiązań zaistniałego kryzysu lub dążą do ochrony środowiska poprzez wprowadzenie zmian na poziomie administracyjnym, głęboka ekologia stara się dotrzeć do najgłębszego źródła problemu, jakim są podstawowe założenia ludzkiego światopoglądu. W tym artykule opisuję rozwój pojęcia antropocentryzmu wraz z jego implikacjami ze szczególnym uwzględnieniem wielkiego łańcucha bytów, który uważam za podstawowe pojęcie zachodniej kultury. Następnie przedstawiam alternatywny pogląd ekologii głębokiej wraz z jej ujęciem środowiska jako sieci istotowych relacji, ekologicznego-ja oraz biosferycznego egalitaryzmu.