Patria und Peitsche. Weiblichkeitsentwürfe in der deutschen Wanda-Figur des 19. Jahrhunderts

Abstract

Der Aufsatz beschäftigt sich mit der Rezeption der legendären Krakauer Fürstin Wanda in der deutschsprachigen Literatur des 19. Jahrhunderts. Dabei steht die geschlechtsspezifische Darstellung Wandas als Figur der Überlegenheit und deren Transformation von einer heroischen Jungfrau zu einer erotischen Despotin im Zentrum. In Entwürfen von Weiblichkeit als Jungfrau, Gefährtin und Herrin wird die Figur der Wanda in Texten von Werner, Schiller, v. Arnim, Hauff, v. Chézy, Heyse, Sacher-Masoch, May, Fontane und Jürgens untersucht.

The article deals with the adoption of the legendary Wanda, Princess of Krakow, in the German-speaking literature of the 19th century. It focuses on the gender-specific modelling of Wanda as a character of superiority and her transformation from a heroic virgin to an erotic despot. In terms of femininity, such as virgin, companion and mistress, the character of Wanda is discussed in texts by Werner, Schiller, v. Arnim, Hauff, v. Chézy, Heyse, Sacher-Masoch, May, Fontane and Jürgens.

Tematem artykułu jest recepcja legendy o krakowskiej księżniczce Wandzie w literaturze niemieckojęzycznej XIX w. Autor koncentruje się na przedstawieniu Wandy w kategoriach specyfiki płci jako uosobienia wyższości oraz jej przemiany z bohaterskiej dziewicy w erotyczną despotkę. Przedmiotem analizy są teksty Wernera, Schillera, von Arnima, Hauffa, von Chézy’ego, Heysa, Sacher-Masocha, Maya, Fontana i Jürgensa oraz występująca w nich postać Wandy w różnych formach kobiecości: jako dziewica, towarzyszka życia oraz despotyczna i wodzowska pani.