Angstgefühle und deren mögliche Auswirkungen auf das Lernen von Fremdsprachen. Fokus: Studienanfänger/innen in der Germanistik – eine Fallstudie

Abstract

Angst ist unzweifelhaft einer der individuellen Faktoren, die das Lernen einer Fremdsprache überwiegend beeinträchtigen. In diesem Beitrag wird eine empirische Analyse vorgestellt, in der die Studienanfänger/innen in Germanistik nach ihren Schulerfahrungen beim Deutschlernen gefragt wurden. Die Daten wurden mit einem standardisierten Fragebogen von HORWITZ / HORWITZ / COPE (1986) erhoben. Untersucht wurden zwei Gruppen – Magisterstudierende und Berufsstudierende. Die Ergebnisse haben keine signifikanten Unterschiede zwischen den Gruppen ergeben, wobei sich in einigen Aspekten doch Differenzen beobachten lassen. Die Diskussion bezieht sich auf die möglichen Ursachen der Angstentstehung und didaktische Möglichkeiten, wie man den hinderlichen Angstgefühlen entgegenwirken kann.

In glottodidactic research into second language acquisition, an important role is played by the learner’s individual features as they usually determine the learning process. In this context, researchers are particulary interested in the anxiety of speaking experienced by many learners, its origins and influence on the process of communication in a foreign language. This article is an empirical study that presents results of a questionnaire completed by the first-year German philology students of BA and MA studies. While answering the questions, the respondents referred to their earlier school experiences. A standard questionnaire described in HORWITZ / HORWITZ / COPE (1986) was used in this particular research. The results did not show significant differences between the level of anxiety experienced by both groups. There are, however, differences in some aspects. The obtained results, and the conclusions that can be drawn from them, can be used in preparing practical language classes for college students.

W badaniach glottodydaktycznych nad akwizycją języka obcego ważną rolę odgrywają cechy indywidualne uczących się, które niejednokrotnie determinują procesy uczeniowe. W tym kontekście badaczy interesuje zjawisko lęku językowego, źródeł jego powstawania i wpływu na komunikację obcojęzyczną. Niniejszy artykuł ma charakter analizy empirycznej i odnosi się do badań ankietowych przeprowadzonych wśród studentów I roku kierunków magisterskich i zawodowych na filologii germańskiej. Respondenci odnosili się do swoich wcześniejszych doświadczeń szkolnych. Za narzędzie badawcze posłużyła standardowa ankieta opracowana przez HORWITZ / HORWITZ / COPE (1986). Wyniki badań nie wykazały, iż obie grupy zasadniczo różnią się pomiędzy sobą poziomem lęku. Różnice można zaobserwować jedynie w pojedynczych aspektach. Wyciągnięte wnioski mogą posłużyć jako pomoc przy organizowaniu pracy dydaktycznej na zajęciach praktycznej nauki języka w szkole wyższej.