After Bereza. Polish literature towards the Confinement Centre in Bereza Kartuska. 1939–2018

Morawiec, Arkadiusz

dc.contributor.author	Morawiec, Arkadiusz
dc.date.accessioned	2021-05-26T17:11:14Z
dc.date.available	2021-05-26T17:11:14Z
dc.date.issued	2019-12-31
dc.identifier.issn	1505-9057
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/35870
dc.description.abstract	The article concerns the inclusion in the broadly understood Polish literature of the theme and motif of the Confinement Centre in Bereza Kartuska (1934–1939). I discussed in it the formation of the image of the concentration camp since it ceased its operation (in 1939), mainly defined by ideology and politics, including the politics of memory. I particularly focussed on works of literature regarding the Confinement Centre created after the Centre ceased its operations. Those include both recollections, mainly by communists (e.g. by Michał Mirski and Jan Wójcik), and works of fiction, including the short story Jestem by Leon Pasternak, the play Bereziacy by Karol Obidniak and Roman Sykała, and novels: Wzbierająca fala by Czesław K. Domagała, Król by Szczepan Twardoch, and Szakale by Robert Żółtek.	en
dc.description.abstract	Artykuł dotyczy obecności w szeroko rozumianej literaturze polskiej tematu i motywu Miejsca Odosobnienia w Berezie Kartuskiej. Omówiono w nim kształtowanie wizerunku tego obozu koncentracyjnego od chwili zaprzestania jego działalności (w 1939 roku), dyktowane w zasadniczej mierze przez ideologię oraz politykę, w tym politykę pamięci. Wśród analizowanych utworów są zarówno wspomnienia, głównie komunistów (m.in. Michała Mirskiego i Jana Wójcika), jak i utwory fikcjonalne, w tym opowiadanie Jestem Leona Pasternaka, dramat Bereziacy Karola Obidniaka i Romana Sykały oraz powieści: Wzbierająca fala Czesława K. Domagały, Król Szczepana Twardocha i Szakale Roberta Żółtka.	pl
dc.language.iso	en
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl
dc.relation.ispartofseries	Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica;4	pl
dc.rights.uri	https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
dc.subject	Confinement Centre in Bereza Kartuska	en
dc.subject	concentration camps	en
dc.subject	Polish literature	en
dc.subject	theme and motif	en
dc.subject	politics of memory	en
dc.subject	Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej	pl
dc.subject	obozy koncentracyjne	pl
dc.subject	literatura polska	pl
dc.subject	temat i motyw	pl
dc.subject	polityka pamięci	pl
dc.title	After Bereza. Polish literature towards the Confinement Centre in Bereza Kartuska. 1939–2018	en
dc.title.alternative	Po Berezie. Literatura polska wobec Miejsca Odosobnienia w Berezie Kartuskiej. 1939–2018	pl
dc.type	Article
dc.page.number	273-309
dc.contributor.authorAffiliation	Associate Professor; University of Lodz, Chair of Polish Literature of the 20th and 21st Century, ul. Pomorska 171 /173, 90–236 Łódź	en
dc.identifier.eissn	2353-1908
dc.references	B. H. [Heydenkorn Benedykt], “Ukraińskie wspomnienia z Berezy”, Kultura [Paris] 1955, issue 12, pp. 78–85.	en
dc.references	Bajdor Jerzy, “‘Bereziacy’ – próba tematu”, Słowo Polskie 1968, issue 124, p. 2.	en
dc.references	Bartz Maksymilian, “Kuźnia”, [in:] Bereziacy, Leon Pasternak (ed.), Książka i Wiedza, Warsaw 1965, pp. 313–315.	en
dc.references	Bartz Maksymilian, Przeżycia Bereziaka Nr. 793, Bogdan Sobiesiński, Brussels 1945.	en
dc.references	“Bereza Kartuska”, selected and submitted for print by Agnieszka Knyt, Karta, issue 59 (2009), pp. 24–67.	en
dc.references	Bereziacy, Leon Pasternak (ed.), Warsaw 1965, Książka i Wiedza.	en
dc.references	[Bierut Bolesław], O upowszechnienie kultury. Przemówienie Prezydenta Rzeczypospolitej Bolesława Bieruta na otwarciu radiostacji we Wrocławiu 16 listopada 1947, Radiowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1948.	en
dc.references	Borkowicz Leonard, “Bereza szkołą walki”, Za wolność i lud 1952, issue 6, pp. 8–9.	en
dc.references	Borkowicz Leonard, “Okruchy wspomnień”, [in:] Bereziacy, Leon Pasternak (ed.), Książka i Wiedza, Warsaw 1965, pp. 274–279.	en
dc.references	Brandstaetter Roman, Milczenie. Dramat w trzech aktach, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1957.	en
dc.references	Brzoza Jan, Moje przygody literackie, Śląsk, Katowice 1967.	en
dc.references	Buryła Sławomir, Wokół Zagłady. Szkice o literaturze Holokaustu, Universitas, Krakow 2016.	en
dc.references	Byczyński Zygmunt, “Zbrodnia Berezy. Do redaktora ‘Wiadomości’”, Wiadomości [London] 1956, issue 17, p. 6.	en
dc.references	Cimek Henryk, “Żydzi w ruchu komunistycznym w Polsce w latach 1918–1937”, Polityka i Społeczeństwo, vol. 9 (2012), p. 27–41.	en
dc.references	[author not credited], “Czesław Kazimierz Domagała”, [in:] Public Information Bulletin of the Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation, Institute of National Remembrance, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/1481 [accessed on: 7.04.2018]	en
dc.references	Decree of 22 January 1946 on the reponsibility for the September defeat and the fascisation of state life, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19460050046 [accessed on: 27.11.2018]	en
dc.references	Dolińska Anna Maria, e-mail to Arkadiusz Morawiec of 6 November 2018, held by the recipient.	en
dc.references	[Domagała Czesław], “Naszym celem – rozkwit ojczyzny, budowa socjalizmu i pokój. Przemówienie I sekretarza KW PZPR w Krakowie tow. Czesława Domagały”, Gazeta Krakowska 1968, issue 72, p. 2–3.	en
dc.references	[Domagała Czesław], “Tow. pos. Czesław Domagała” [statement in a Sejm debate of 11 April 1968], Trybuna Ludu 1968, issue 102, p. 6.	en
dc.references	Domagała Czesław K., Wzbierająca fala, Książka i Wiedza, Warsaw 1976.	en
dc.references	[author not credited], “Domagała Czesław (1911–1998)”, [in:] Sejm Library, https://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000004082&find_code=SYS&local_base=ARS10 [accessed on: 7.04.2018]	en
dc.references	Dymarski Mirosław, “Polskie obozy odosobnienia we Francji i w Wielkiej Brytanii w latach 1939–1942”, Dzieje Najnowsze 1997, issue 3, pp. 113–127.	en
dc.references	Feldhuzen Maciej, “Rubens miał filię w Szkocji”, Kultura [Paris] 1953, issue 11, pp. 105–119.	en
dc.references	Gazdajka Piotr, “Za drutami Berezy”, Za wolność i lud 1951, issue 6, pp. 14–15.	en
dc.references	Gębala Stanisław, “1 maja i Bereza Kartuska”, Życie Literackie 1965, issue 18, pp. 8–9.	en
dc.references	[author not credited], “Henryk Zołotow”, Zeszyty Prasoznawcze 1965, issue 2, pp. 137–138.	en
dc.references	Inglot Mieczysław, Polska kultura literacka Lwowa lat 1939–1941, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław 1995.	en
dc.references	(K.), “W greckim Dachau”, Za wolność i lud 1950, issue 4, p. 9.	en
dc.references	Karczewska Wanda, “Teatr Powszechny i żywy”, Kultura [Warsaw] 1968, issue 22, p. 10.	en
dc.references	Kłossowicz Jan, “Wstęp do dramatu”, Polityka 1968, issue 16, p. 6.	en
dc.references	Колошук Надія, “Береза Картузька в українській табірній мемуаристиці”, Київські полоністичні студії, vol. 18 (2011), p. 280–287.	en
dc.references	Kolski Witold, “Walec (Wspomnienia z Berezy)”, Czerwony Sztandar [Lviv] 1939, issue 53, p. 2.	en
dc.references	Kolski Witold, “Zgnieść gadzinę nacjonalistyczną”, Czerwony Sztandar 1940, issue 104, p. 2.	en
dc.references	Krasuski Krzysztof, “Realizmu socjalistycznego śmierć i życie pośmiertne”, [in:] Słownik realizmu socjalistycznego, Zdzisław Łapiński, Wojciech Tomasik (eds.), Universitas, Krakow 2004, pp. 271–278.	en
dc.references	Kwiatkowski Jerzy, “Autentyzmy”, Życie Literackie 1956, issue 12, pp. 4–5.	en
dc.references	Leblang Leon, “Transport z ‘Brygidek’”, [in:] Bereziacy, Leon Pasternak (ed.), Książka i Wiedza, Warsaw 1965, pp. 52–54.	en
dc.references	Łoboda Roman, “Bereziacy”, Odgłosy 1968, issue 18, p. 7.	en
dc.references	Макар Володимир, Береза Картузька (Спомини з 1934–35 рр.), Ліґа Визволення України, Toronto 1956.	en
dc.references	[author not credited], “Maksymilian Bartz”, [in:] Public Information Bulletin of the Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation, Institute of National Remembrance, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/8 [accessed on: 29.10.2018]	en
dc.references	Miednoje. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, developed by a team led by G. Jakubowski, vol. 2, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Warsaw 2006.	en
dc.references	Mirski Michał, …biegiem marsz!, Książka i Wiedza, Warsaw 1958.	en
dc.references	Morawiec Arkadiusz, “After Bereza. Polish literature towards the Confinement Centre in Bereza Kartuska. 1934–1939”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 2019, issue 4(55), pp. 231–271.	en
dc.references	Morawiec Arkadiusz, “Campo de Concentración de Miranda de Ebro. Niedostrzeżony rozdział polskiej literatury obozowej”, in: W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Kontynuacje, Zbigniew Andres (ed.), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2011, p. 308–347.	en
dc.references	Morawiec Arkadiusz, Literatura w lagrze, lager w literaturze. Fakt, temat, metafora, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 2009.	en
dc.references	Nawrocki Roman, “Od agenta ‘ochrany’ do komendanta Berezy”, Za wolność i lud 1949, issue 6, p. 10.	en
dc.references	Nawrocki Witold, “Opowieść o rewolucjonistach”, Życie Literackie 1976, issue 45, p. 12, 17.	en
dc.references	Obrdlik Antonin J., “‘Gallows humor’ – a sociological phenomenon”, The American Journal of Sociology 1942, issue 5, pp. 709–716.	en
dc.references	Obserwator, “Punkt obserwacyjny”, Za wolność i lud 1953, issue 1, p. 19.	en
dc.references	Pankowski Marian, “Wina”, [in:] Pankowski Marian, Pieśni pompejańskie, R.-J. Stenuit, Brussels 1946, pp. 43–45.	en
dc.references	Pankowski Marian, Z Auszwicu do Belsen. Przygody, Czytelnik, Warsaw 2000.	en
dc.references	Pasternak Leon, “Album”, Dialog 1965, issue 1, pp. 5–32.	en
dc.references	Pasternak Leon, “Bereza” [note on having written a play entitled Bereza], Sztandar Wolności [Minsk] 1940, issue 23, p. 4.	en
dc.references	Pasternak Leon, Dzień zapłaty, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw 1956.	en
dc.references	Pasternak Leon, “Jestem”, [in:] Pasternak Leon, Dzień zapłaty, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw 1956, pp. 66–77.	en
dc.references	Pasternak Leon, “Nareszcie książka o Berezie”, Nowe Drogi 1958, issue 11, pp. 161–163.	en
dc.references	Pasternak Leon, “Pierwsza konna”, [in:] Pasternak Leon, Dzień zapłaty, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw 1956, pp. 127–137.	en
dc.references	Piętka Bohdan, Józef Kamala-Kurhański – komendant Berezy Kartuskiej i więzień KL Auschwitz, https://bohdanpietka.wordpress.com/2014/07/08/jozef-kamala-kurhanski-komendant-berezy-kartuskiej-i-wiezien-kl-auschwitz/ [accessed on: 22.03.2018]	en
dc.references	Pogan Józef, “Wicek z Berezy nie wrócił”, Orka 1946, issue 10, pp. 4–5; issue 11, pp. 4–5; issue 12, pp. 4–7.	en
dc.references	Polak Edmund, [statement], [in:] Jagoda Zenon, Kłodziński Stanisław, Masłowski Jan, Oświęcim nieznany, Wydawnictwo Literackie, Krakow 1981, p. 294.	en
dc.references	Polit Ireneusz, Miejsce odosobnienia w Berezie Kartuskiej w latach 1934–1939, Adam Marszałek, Toruń 2003.	en
dc.references	Poterucha, “Polityczni więźniowie obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej (Z niedalekiej przeszłości)”, Sztandar Wolności [Minsk] 1940, issue 55, p. 4.	en
dc.references	Przeperski Michał, Polska “noc długich noży”, https://histmag.org/Polska-noc-dl-ugich-nozy-7219/1 [accessed on: 25.11.2018]	en
dc.references	Przytulski Filip, “Druga wojna światowa, okupacja niemiecka i zagrożenie wojenne w propagandzie prasowej Polski Ludowej (1948–1989)”, Przegląd Historyczno-Wojskowy 2012, issue 3, p. 63–104.	en
dc.references	Rajewski Ludwik, Ruch oporu w polskiej literaturze obozowej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warsaw 1971.	en
dc.references	Resolution of the President of the Republic of Poland of 17 June 1934 on persons threatening the security, peace, and public order, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/Doc-Details.xsp?id=WDU19340500473 [accessed on: 5.03.2018]	en
dc.references	Resolution of the Council of Ministers of 26 September 1941 on repealing the resolution of the President of the Polish Republic of 17 June 1934 on persons threatening the security, peace and public order, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=LDU19410060014 [accessed on: 5.03.2018]	en
dc.references	Rodak Mateusz, “Praca więźniów w Drugiej Rzeczypospolitej na przykładzie więzienia karnego ‘Mokotów’ w Warszawie”, [in:] Praca i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej. Zbiór studiów, Włodzimierz Mędrzecki, Cecylia Leszczyńska (eds.), Instytut Historii PAN, Warsaw 2014, pp. 293–318.	en
dc.references	Sandułowicz Nikola, “Goli Otok. Wyspa śmierci”, Za wolność i lud 1953, issue 4, p. 21.	en
dc.references	Siekanowicz Piotr, Obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej 1934–1939, Instytut Historyczny im. Romana Dmowskiego, Instytut im. Romana Dmowskiego, Warsaw 1991.	en
dc.references	Spilios Ap., “Jura – grecki obóz śmierci”, Za wolność i lud 1953, issue 2, p. 20.	en
dc.references	Szałagan Alicja, “Twardoch Szczepan”, [in:] Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku, http://www.ppibl.ibl.waw.pl/mediawiki/index.php?title=Szczepan_TWARDOCH [accessed on: 2.11.2018]	en
dc.references	Szejnert Małgorzata, Wyspa Węży, Znak, Krakow 2018.	en
dc.references	Szymański W., “Wspomnienia z Berezy (Z niedalekiej przeszłości)”, Sztandar Wolności [Minsk] 1941, issue 32, p. 2.	en
dc.references	Śleszyński Wojciech, Obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej 1934–1939, Benkowski, Białystok 2003.	en
dc.references	Świderski Wacław, “Majowe wspomnienia z Berezy”, Za wolność i lud 1957, issue 5, pp. 5–6.	en
dc.references	Świderski Wacław, “Pierwsze dni w Berezie”, Za wolność i lud 1957, issue 2, pp. 5–7.	en
dc.references	Terlecki Władysław L., Odpocznij po biegu, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.	en
dc.references	Tomczok Marta, Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka – ideologia – popkultura, Instytut Badań Literackich PAN, Warsaw 2017.	en
dc.references	Twardoch Szczepan, Król, Wydawnictwo Literackie, Krakow 2016.	en
dc.references	Wachsmann Nikolaus, Historia nazistowskich obozów koncentracyjnych, trans. Maciej Antosiewicz, Świat Książki, Warsaw 2016.	en
dc.references	Wawrzkiewicz Marek, “Łódzki ‘sezon polityczny’”, Współczesność 1968, issue 10, p. 9.	en
dc.references	Wawrzyniak Joanna, ZBoWiD i pamięć drugiej wojny światowej 1949–1969, Trio, Fundacja „Historia i Kultura”, Warsaw 2009.	en
dc.references	[author not credited], “Wieczór autorski”, Czerwony Sztandar [Lviv] 1940, issue 327, p. 6.	en
dc.references	Willenberg Samuel, “Treblinka w ogniu”, Za wolność i lud 1950, issue 7, pp. 16–17.	en
dc.references	Wirpsza Witold, Dziennik Kożedo, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw 1952.	en
dc.references	Witek Teofil, “Powstanie w Buchenwaldzie. Pod sztandarem internacjonalizmu”, Za wolność i lud 1950, issue 7, pp. 12–13, 22.	en
dc.references	Wójcik Jan, Poszedłbym tą samą drogą, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw 1955. 2nd edition extended: Książka i Wiedza, Warsaw 1973.	en
dc.references	Wreciona E. [Jewhen], “Bereza Kartuzka [!] z innej strony”, trans. Józef Łobodowski, Kultura [Paris] 1950, issue 4, pp. 115–126.	en
dc.references	Wróblewski Andrzej, “Przemoc jest bezsilna”, Panorama Północy 1968, issue 19, p. 12.	en
dc.references	[author not credited], “Znieść obóz koncentracyjny w Berezie Kartuskiej!”, Czerwona Pomoc 1935, issue 3, pp. 20–21. Reprinted in: Bereziacy, Leon Pasternak (ed.), Książka i Wiedza, Warsaw 1965, p. 48 and 49.	en
dc.references	Zołotow Henryk, “Chleb”, [in:] Bereziacy, Leon Pasternak (ed.), Książka i Wiedza, Warsaw 1965, pp. 123–132.	en
dc.references	Żółtek Robert, Szakale (opowieść o UPA), published by author, Ostróda 2014.	en
dc.contributor.authorEmail	arkadiuszmorawiec@poczta.fm
dc.identifier.doi	10.18778/1505-9057.55.14
dc.relation.volume	55

Pliki tej pozycji

Nazwa:: 6356-Tekst_artykulu-17715-1-10 ...
Rozmiar:: 660.6KB
Format:: PDF

Oglądaj/Otwórz

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica T. 55 (2019) nr 4 [23]

Pokaż uproszczony rekord

Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0