How to govern the city? Polish debates about urban policy during the First World War

Abstract

The subject of the article are Polish debates on urban policy during the First World War. This four-year period of time was, on the one hand, a huge economic and humanitarian crisis in the cities of the Kingdom of Poland. On the other hand, society achieved the possibility of self-organization through the organization of civic committees, but later also by taking part in municipal elections to councils established in the areas occupied by Central Powers and political campaigns in Warsaw or Łódź – two biggest and the most important cities in the Kingdom of Poland. Author analyzes the most representative aspects of an urban discourse from that period (including press and specialist literature published in Warsaw and Łódź), with particular emphasis on the issue of the dispute about the optimal shape of urban policy, scope of the self-government and the proper direction of urban development on the eve of Poland’s regaining independence and other Central and Eastern European countries. although the issue of municipal self-government appeared in almost every newspaper at that time, the new framework for city politics in Poland emerged in discussions between specialists and authors with the biggest knowledge and longtime experience in writing about this subject.

Przedmiotem artykułu są debaty na temat polityki miejskiej na obszarze okupowanych ziem polskich w trakcie I wojny światowej. Ten czteroletni okres czasu oznaczał z jednej strony olbrzymi kryzys ekonomiczny i humanitarny w miastach Królestwa Polskiego, z drugiej zaś możliwość samoorganizacji społeczeństwa poprzez organizację komitetów obywatelskich, a później także wybory do rad miejskich i kampanię wyborcze w największych miastach Królestwa Polskiego, Warszawie i Łodzi. W artykule analizie poddano dyskurs miejski z tego okresu publikowany na łamach prasy oraz w postaci specjalistycznych publikacji o tematyce miejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii sporu o optymalny kształt miejskiej polityki, zasięg działania samorządu miejskiego i właściwy kierunek rozwoju miast w przededniu odzyskania niepodległości przez Polskę oraz inne państwa Europy Środkowej i Wschodniej.