Przyczyny niepowodzeń w tworzeniu wypowiedzi narracyjnych w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

Abstract

The paper discusses the problems of narrative from the developmental perspective and in logopedic examinations. It attempts to closely examine the causes of failures to produce narrative utterances in the group of people with mild intellectual disability. The starting point is the adopted assumption that the situation of an intellectually disabled person as an utterance producers is “exceptional”. Their linguistic behaviors take place in different conditions that can be outlined in most general terms as: fragmentary knowledge of reality, limitations connected with understanding phenomena and perceiving them through senses (perception disorders). Children in this group not only acquire the knowledge of the surrounding reality more slowly but do so in a fragmentary way.

W artykule poruszona została problematyka narracji w perspektywie rozwojowej oraz w badaniach logopedycznych. Podjęto próbę przybliżenia przyczyny niepowodzeń narracyjnych w grupie osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Punktem wyjścia jest przyjęcie założenia, że sytuacja osoby z niepełnosprawnością intelektualną jako twórcy wypowiedzi jest wyjątkowa. Zachowania językowe dokonują się w odmiennych warunkach, które najogólniej możemy nakreślić jako fragmentaryczną wiedzę o rzeczywistości, ograniczenia związane ze zrozumieniem zjawisk oraz docieranie do nich poprzez zmysły (zaburzenia percepcji). Dzieci z tej grupy nie tylko w sposób wolniejszy przyswajają sobie wiedzę o otaczającej rzeczywistości, ale czynią to w sposób fragmentaryczny.