Kurator rodzinny w terenie. Rytuały interakcyjne odgrywane w roli zawodowej
Streszczenie
Celem przeprowadzonych badań była analiza działań kuratora rodzinnego podejmowanych na rzecz osiągania celów zawodowych w relacjach z nadzorowanymi w ich naturalnym środowisku życia. W głównym polu widzenia znalazł się kurator działający w przestrzeni życia codziennego nadzorowanych rodzin, gdzie jest „przymusowym” gościem. Kurator bowiem nie odwiedza podopiecznych na ich życzenie, tylko jest przedstawicielem sądu i wykonawcą jego wyroku. W pracy przyjęto jakościową orientację badawczą. Ramy teoretyczne wyznaczają założenia interakcjonizmu symbolicznego, który zwraca optykę na dynamikę przebiegu interakcji społecznych oraz występującą w niej wymianę symbolicznych znaczeń między aktorami społecznymi. W ujęciu interakcjonistycznym zawiera się teoria rytuałów interakcyjnych Ervinga Goffmana, która była wiodąca w pracy. Inny kontekst w analizach stanowiła koncepcja „brudnej pracy”, której założeniem jest, że osoby pracujące w pewnych zawodach mierzą się z obciążeniami fizycznymi, społecznymi, moralnymi i emocjonalnymi. Przedmiot badań stanowią rytuały interakcyjne ujawniane przez kuratorów rodzinnych w relacjach z nadzorowanymi w ich miejscu zamieszkania. Główny problem badawczy zawiera się w pytaniu: jakie rytuały interakcyjne odgrywa kurator sądowy podczas osiągania celów zawodowych w przebiegu spotkań w domach swoich podopiecznych? Podstawową metodą badawczą jest etnografia z elementami autoetnografii, a procedury metodologii ugruntowanej stanowią matrycę dla analizy i interpretacji materiału empirycznego. Wykorzystane w badaniach techniki to obserwacja uczestnicząca jawna i wywiady etnograficzne, nieformalne (konwersacyjne) oraz swobodne. Niniejsza praca dzięki przyjętym założeniom oraz metodologii umożliwia uchwycenie rytuałów interakcyjnych kuratora, które stosuje w celu zarządzania nadzorami, relacjami z podopiecznymi, a także konfrontując się z obciążeniami terenu.