Badanie pogranicza fantomowego. Omówienie technik i procedur

Abstract

In the paper, I undertake the problem of conducting research of the borderland of former Galicia and the Kingdom of Poland on the example of the project I carried out at the turn of 2021 and 2022. Because of the complexity of the problem, the procedure requires the integration of the borderland studies with approaches focused on the exploration of the relationship between the past and the present. It is necessary to reach the local and external actors; collect spatial, material, narrative, and embodied data; and recall values, attitudes, products, and practices.In the text, I discuss the approach inspired by the multi-sited ethnography concept, including the mobility of the studied territory inhabitants and the involvement of the external structures of power. I indicate the ways in which this perspective can integrate different techniques: the analysis of maps and documents, observation, interviews, and goalongs to produce rich, mutually complementary data, allowing possibly the best understanding of the research topic.

W artykule autor podejmuje problem prowadzenia badań dawnego pogranicza Galicji i Królestwa Polskiego na przykładzie projektu zrealizowanego na przełomie 2021 i 2022 roku. Ze względu na złożoność problemu postępowanie wymaga integracji tradycji badań pogranicza z podejściami skoncentrowanymi na eksplorowaniu relacji przeszłości z teraźniejszością. Konieczne jest dotarcie do perspektyw aktorów zewnętrznych i wewnętrznych, gromadzenie danych przestrzennych, materialnych, narracyjnych i ucieleśnionych, odwołanie się do wartości, postaw, wytworów oraz praktyk.W tekście omówione zostało podejście zainspirowane koncepcją etnografii wielostanowiskowej, uwzględniającej mobilność mieszkanek i mieszkańców badanego obszaru oraz uwikłanie zewnętrznych struktur władzy. Autor wskazał, w jaki sposób perspektywa ta może integrować różnego rodzaju techniki: analizę map i dokumentów, obserwacji, wywiadów oraz spacerów badawczych w celu wytworzenia bogatych, wzajemnie wspierających się danych, umożliwiających jak najlepsze zrozumienie przedmiotu badań.