Rośliny z rodziny Amaryllidaceae w rzymskiej weterynarii. Część 2: Czosnek (Allium sativum L.)
| dc.contributor.author | Bartnik, Agnieszka | |
| dc.date.accessioned | 2024-07-25T07:40:53Z | |
| dc.date.available | 2024-07-25T07:40:53Z | |
| dc.date.issued | 2024-07-22 | |
| dc.identifier.issn | 1644-857X | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/52879 | |
| dc.description.abstract | Garlic, a plant of the amaryllis family, was a popular crop in ancient times. Ancient people treated it as both food and medicine. Its properties and uses were described by authors of encyclopaedic, medical and veterinary works and cookery texts. The vegetable was a popular addition to many dishes and medicines for both people and animals. The ways in which veterinarians and medics used garlic are characterised by a high degree of convergence. Garlic was used to treat, for instance, coughs, fevers, headaches, spleen diseases or scabies. Importantly, modern research has confirmed many of the properties already attributed to this plant by the ancient Romans. The difference lied in the dietary use of the vegetable, which was very popular in Mediterranean cuisine, but was not used in animal nutrition. | en |
| dc.description.abstract | Czosnek, roślina z rodziny amarylkowatych, był w starożytności popularną rośliną uprawną. Antyczni traktowali go zarówno jako pożywienie, jak i lek. Jego właściwości oraz zastosowanie opisywali autorzy prac encyklopedycznych, medycznych, weterynaryjnych oraz tekstów kucharskich. Warzywo było popularnym dodatkiem do wielu potraw i leków przeznaczonych dla ludzi oraz zwierząt. Sposoby wykorzystania czosnku przez weterynarzy i medyków charakteryzują się dużą zbieżnością. Przy pomocy czosnku leczono m.in. kaszel, gorączkę, bóle głowy, choroby śledziony czy świerzb. Co istotne, współczesne badania potwierdziły wiele właściwości, które tej roślinie przypisywali już starożytni Rzymianie. Różnica pojawiła się przy dietetycznym zastosowaniu warzywa, bardzo popularnego w kuchni śródziemnomorskiej, ale niewykorzystywanego w żywieniu zwierząt. | pl |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
| dc.relation.ispartofseries | Przegląd Nauk Historycznych;1 | pl |
| dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
| dc.subject | amaryllidaceae | en |
| dc.subject | garlic | en |
| dc.subject | drugs | en |
| dc.subject | veterinary | en |
| dc.subject | ancient Rome | en |
| dc.subject | amarylkowate | pl |
| dc.subject | czosnek | pl |
| dc.subject | leki | pl |
| dc.subject | weterynaria | pl |
| dc.subject | starożytny Rzym | pl |
| dc.title | Rośliny z rodziny Amaryllidaceae w rzymskiej weterynarii. Część 2: Czosnek (Allium sativum L.) | pl |
| dc.title.alternative | Plants of the Amaryllidaceae Family in Roman Veterinary Medicine Part 2: Garlic (Allium sativum L.) | en |
| dc.type | Article | |
| dc.page.number | 9-34 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Śląski | pl |
| dc.identifier.eissn | 2450-7660 | |
| dc.references | Aetius, Libri medicinales: Aetii Amideni libri medicinales I–VIII, ed. A. Olivieri, Lipsiae–Berolini 1935–1950. | pl |
| dc.references | Athenaeus, Deipnosophistae: Athenaei Naucratitae Dipnosophistarum libri XV, ed. G. Kaibel, vol. I–III, Lipsiae–Berolini 1887–1890. | pl |
| dc.references | Cassianus, Geoponica: Geoponica sive Cassiani Bassi Scholastici de re rustica eclogae, rec. H. Beckh, Lipsiae 1895. | pl |
| dc.references | Cato, De agricultura: Cato, De agricultura, ed. P. Gerald, Liège 1988. | pl |
| dc.references | Columella, De re rustica: Lucius Iunius Moderatus Columella, On Agriculturae and Trees, eds. H. B. Ash, | pl |
| dc.references | E. S. Forester, E. H. Heffner, London–Cambridge 1941–1955. | pl |
| dc.references | Dioscurides, Materia Medica: Pedanii Dioscuridis Anazarbei de materia medica libri V, ed. M. Wellmann, vol. I–III, Berolini 1906–1914. | pl |
| dc.references | Galen, De alimentorum facultatibus: Galeni De alimentorum facultatibus libri III, [w:] Claudii Galeni Opera Omnia, ed. C. G. Kühn, vol. VI, Lipsiae 1923. | pl |
| dc.references | Gargilius, Curae Boum ex Corpore Gargili Martialis ap[us] P[ublii] Vegeti Renati Digestorum Artis Mulomedicinae libri, ed. E. Lommatzsch, Lipsiae 1903. | pl |
| dc.references | Gargilius, Medicinae: Q[uintus] Gargilius Martialis, Medicinae ex holeribus et pomis, ed. B. Maire, Paris 2002. | pl |
| dc.references | Mulomedicina Chironis: Claudii Hermeri, Mulomedicina Chironis, ed. E. Oder, Lipsiae 1950. | pl |
| dc.references | Oribasius, Collectionum medicarum: Oribasii Collectionum medicarum reliquiae, ed. I. Raeder, vol. I–IV, Lipsiae–Berolini 1928–1933. | pl |
| dc.references | Palladius, Opus agriculturae: Palladius, Opus agriculturae. De veterinaria medicina. De Institione, ed. R. H. Rodgers, Leipzig 1975. | pl |
| dc.references | Paulus Aeginatus: Paulus Aegineta, Epitome medicae libri, ed. I. L. Heiberg, vol. I–II, Lipsiae–Berolini 1921–1924. | pl |
| dc.references | Pelagonius, Artis Veterinariae: Pélagonius Salonianus, Recueil de Médicine Vétérinaire, ed. V. Gitton-Ripolli, Paris 2019. | pl |
| dc.references | Plinius, Historia Naturalis: Pliny, Natural History, vol. V (Books 17–19), transl. H. Rackham, Cambridge 1950. | pl |
| dc.references | Pliny, Natural History, vol. VI (Books 20–23), transl. W. H.S. Jones, Cambridge 1951. | pl |
| dc.references | Theophrastus, Historia plantarum: Theophrastus, Enquiry into Plants, vol. II (Books 6–9. On odours. Weather Signs), transl. A. F. Horst, Cambridge 1916. | pl |
| dc.references | Varro, Rerum rusticarum: M. Terentii Varronis Rerum rusticarum libri tres, ed. G. Goetz, Leipzig 1929. | pl |
| dc.references | Vegetius, Mulomedicina: P. Vegeti Renati, Digestorum Artis Mulomedicinae Libri, ed. E. Lommatzsch, Lipsiae 1903. | pl |
| dc.references | Aboelsoud N. H., Herbal Medicine in Ancient Egypt, „Journal of Medicinal Plants Research” 2010, vol. IV, no. 2, s. 82–86. | pl |
| dc.references | Adetumbi M. A., Lau B. H., Allium sativum (Garlic) – A Natural Antibiotics, „Medical Hypotesis” 1983, vol. III, s. 227–237. https://doi.org/10.1016/0306-9877(83)90040-3 | pl |
| dc.references | Appel M. J.G., Nosówka psów – nowe problemy [cz. II], „Magazyn Weterynaryjny” 2000, t. IX, nr 1, s. 18–21. | pl |
| dc.references | Appel M. J.G., Bakier J. A., Nosówka psów – nowe problemy [cz. I], „Magazyn Weterynaryjny” 1999, t. VIII, nr 6, s. 21–22. | pl |
| dc.references | Aviello G., Abenavoli L., Borrelli F. et al., Garlic: Empiricism or Science?, „Natural Product Communications” 2009, vol. IV, no. 12, s. 1785–1796. https://doi.org/10.1177/1934578X0900401231 | pl |
| dc.references | Bakht J., Muhammad T., Ali H. et al., Effect of Different Solvent Extracted Sample of “Allium sativum” (Linn) on Bacteria and Fungi, „African Journal of Biotechnology” 2011, vol. X, no. 31, s. 5910–5915. | pl |
| dc.references | Bartnik A., Choroby i urazy kopyt końskich w świetle „Digestorum artis mulomedicinae libri” Wegecjusza Renatusa, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 2022, t. XXIII, nr 4, s. 9–26. | pl |
| dc.references | Bartnik A., Hydrophobia, λυσσα, λυττα, rabies. Kilka słów o tym jak starożytni próbowali leczyć wściekliznę, „Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis” 2016, t. I, s. 49–63. | pl |
| dc.references | Bartnik A., O skuteczności kuracji antyświerzbowych zawartych w Georgikach Publiusza Wergiliusza Maro, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” 2020, t. XI, s. 136–153. https://doi.org/10.24917/24504475.11.9 | pl |
| dc.references | Bartnik A., O skuteczności kuracji świerzbobójczych w „Geoponice” Kassianusa Bassusa Scholastyka, „Przegląd Nauk Historycznych” 2022, R. XXI, nr 1, s. 7–32. https://doi.org/10.18778/1644-857X.21.01.01 | pl |
| dc.references | Brzóska F., Czosnek i preparaty czosnkowe w żywieniu brojlerów jako substytut antybiotyków paszowych, „Wiadomości Zootechniczne” 2018, t. LVI, nr 2, s. 135–145. | pl |
| dc.references | Chase M. W., Reveal J. W., Fay M. F., A Subfamilial Classification for the Expanded Asparagalean Families Amaryllidaceae, Asparagaceae and Xanthorrhoeaceae, „Botanical Journal of the Linnean Society” 2009, vol. CLXI, s. 132–136. https://doi.org/10.1111/j.1095-8339.2009.00999.x | pl |
| dc.references | Choroby zakaźne zwierząt z elementami epidemiologii i zoonoz, red. Z. Gliński, K. Kostro, Warszawa 2011. | pl |
| dc.references | Crowford D., Garlic-Growing and Agricultural Specialization in Graeco-Roman Egypt, „Chronique d’Égypte. Bulletin périodique de la Fondation Égyptologique Reine Élisabeth” 1973, t. XLVIII, no. 96, s. 350–363. https://doi.org/10.1484/J.CDE.2.308315 | pl |
| dc.references | Cygan Z., Tężec u koni, „Medycyna Weterynaryjna” 1996, t. LII, nr 2, s. 78–80. | pl |
| dc.references | Dębski B., Milner J. A., Molekularne mechanizmy przeciwnowotworowego działania czosnku. Rola reaktywnych form tlenu, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2007, t. XL, nr 3, s. 223–228. | pl |
| dc.references | Emele J., Lohr J., Niewirusowe choroby układu oddechowego drobiu, „Magazyn Weterynaryjny” 2002, t. XI, nr 6, s. 60–63. | pl |
| dc.references | Fani M. M., Kohanteb J., Dyhagi M., Inhibitory Activity of Garlic (“Allium sativum”) Extract on Multidrug Resistant Streptococcus mutans, „Journal of Indian Society of Pedodontics and Preventive Dentistry” 2007, vol. XXV, no. 4, s. 164–168. https://doi.org/10.4103/0970-4388.37011 | pl |
| dc.references | Florczuk P., Jarmuł-Pietraszczyk J., Wścieklizna ludzi i zwierząt – metody zapobiegania oraz wykorzystywane szczepionki, „Przegląd Hodowlany” 2016, nr 2, s. 30–33. | pl |
| dc.references | Gerwel C., Najwłaściwsze metody rozpoznawcze i lecznicze schorzeń pasożytniczych przewodu pokarmowego człowieka, „Wiadomości Parazytologiczne” 1956, nr 1, s. 3–17. | pl |
| dc.references | Gliński Z., Kostro K., Choroba Aujeszkyego, „Trzoda Chlewna” 2008, t. XLVI, nr 11, s. 94–96. | pl |
| dc.references | Gliński Z., Kostro K., Flawiwirusy oraz flawiwirozy zwierząt i człowieka, „Życie Weterynaryjne” 2016, t. XC, nr 2, s. 109–113. | pl |
| dc.references | Gliński Z., Kostro K., Listerioza, „Bydło” 2010, nr 7, s. 70–71. | pl |
| dc.references | Gliński Z., Kostro K., Listerioza współczesnym zagrożeniem, „Życie Weterynaryjne” 2012, t. LXXXVII, nr 7, s. 57–581. | pl |
| dc.references | Gliński Z., Żmuda A., Choroba bornarska – tajemnicza choroba, „Życie Weterynaryjne” 2021, t. XCVI, nr 12, s. 820–824. | pl |
| dc.references | Gliński Z., Żmuda A., Tężec – ostra neuroinfekcja ludzi i zwierząt, „Życie Weterynaryjne” 2021, t. XCVI, nr 5, s. 317–321. | pl |
| dc.references | Grabner A., Nicpoń J., Zakażenie wirusem choroby bornajskiej, „Magazyn Weterynaryjny” 2007, t. XVI, nr 3, s. 29–30. | pl |
| dc.references | Hepburn M. J., Simpson A. J.H., Tularemia: Current Diagnosis and Treatment Options, „Expert Review of Anti-infective Therapy” 2008, vol. VI, no. 2, s. 231–240. https://doi.org/10.1586/14787210.6.2.231 | pl |
| dc.references | Hui-Lin Li, The vegetables of Ancient China, „Economic Botany” 1969, vol. XXIII, no. 3, s. 253–260. https://doi.org/10.1007/BF02860457 | pl |
| dc.references | Joshi V. K., Joshi A., Garlic in Traditional Indian Medicine (Ayurveda) for Health and Healing, [w:] Herbs and Spices. New Processing Technologies, ed. R. S. Ahmad, London 2021, s. 185–204. | pl |
| dc.references | Junkuszew A., Dudko P., Gruszecki T. M. et al., Porównanie skuteczności albendazolu i lizawki zawierającej olejki eteryczne w profilaktyce przeciwpasożytniczej owiec, „Medycyna Weterynaryjna” 2017, t. LXXIII, nr 11, s. 717–720. https://doi.org/10.21521/mw.5801 | pl |
| dc.references | Kaltenstadler W., Arbeits- und Führungskräfte im Opus Agriculturae von Palladius, „Klio” 1984, t. LXVI, nr 1, s. 223–239. https://doi.org/10.1515/9783112534267-021 | pl |
| dc.references | Kamenetsky R., Garlic: Botany and Horticulture, [w:] Plant Breeding Reviews, vol. XXIX, ed. J. Janick, New York 2007, s. 123–131. | pl |
| dc.references | Kania-Dobrowolska M., Baraniak J., Górska A. et al., Imbir i czosnek – surowce roślinne obniżające poziom cholesterolu i glukozy, „Postępy Fitoterapii” 2020, t. XXI, nr 3, s. 169–176. https://doi.org/10.25121/PF.2020.21.3.169 | pl |
| dc.references | Kędzia A., Działanie na bakterie beztlenowe alkoholowego wyciągu z czosnku („Allium sativum” L.), „Herba Polonica” 1999, t. XLV, nr 1, s. 27–32. | pl |
| dc.references | Kędzia A., Działanie olejku czosnkowego na bakterie beztlenowe wyodrębnione z jamy ustnej i górnych dróg oddechowych, „Postępy Fitoterapii” 2000, t. I, s. 28–31. | pl |
| dc.references | Kędzia A., Przeciwdrobnoustrojowe działanie czosnku („Allium sativum” L.), „Postępy Fitoterpii” 2010, t. I, s. 46–52. | pl |
| dc.references | Khan M. S.H., Mostofa M. et al., Effect of Garlic and Vitamin B-Complex in Lead Acetate Induced Toxicities in Mice, „Bangladesh Journal of Veterinary Medicine” 2008, vol. VI, no. 2, s. 203–210. https://doi.org/10.3329/bjvm.v6i2.2337 | pl |
| dc.references | Kita J., Choroba Aujeszkyego – rozpoznawanie i zwalczanie, „Nowa Weterynaria” 1999, t. IV, nr 3, s. 35–38. | pl |
| dc.references | Kokoszko M., Jagusiak K., Warzywa w kuchni i dietetyce późnego antyku oraz wczesnego Bizancjum (IV–VII w.). Perspektywa konstantynopolitańska, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 2011, t. XII, s. 34–52. | pl |
| dc.references | Kokoszko M., Rzeźnicka Z., Wino, ciemierzyca i mirra albo o lekarzach i ich pacjentach. Analiza fragmentu V księgi „De materia Medica” Dioskurydesa, „Przegląd Nauk Historycznych” 2019, R. XVIII, nr 2, s. 5–37. https://doi.org/10.18778/1644-857X.18.02.01 | pl |
| dc.references | Korzewski K., Allivet – wpływ czosnku na odporność drobiu, „Drobiarstwo Polskie” 2009, t. IX, s. 40–41. | pl |
| dc.references | Kostro K., Wójcicka-Lenartowicz A. et al., Choroba bornarska – aktualny stan wiedzy, „Magazyn Weterynaryjny” 2003, t. XII, nr 7–8, s. 30–33. | pl |
| dc.references | Kwiecień H., Chemia i aktywność biologiczna czosnku („Allium sativum”), „Wiadomości Chemiczne” 2008, t. LXII, nr 9–10, s. 901–942. | pl |
| dc.references | Kwiecień M., Winiarska-Mieczan A., Czosnek jako zioło kształtujące właściwości prozdrowotne, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2011, t. XCII, nr 4, s. 810–812. | pl |
| dc.references | Ledezma E., Apitz-Castro R., [Ajoene the Main Active Compound of Garlic (“Allium sativum): a New Antifungal Agent], „Revista Iberoamericana de Micologia” 2006, vol. XXIII, no. 2, s. 75–80. https://doi.org/10.1016/S1130-1406(06)70017-1 | pl |
| dc.references | Lipowski A., Pejsak Z., Choroba Aujeszkyego – znana i nieznana, „Medycyna Weterynaryjna” 1996, t. LII, nr 8, s. 490–494. | pl |
| dc.references | Majewska T., Mikulski D., Święcicka-Opatowska G., Wójcik R., Wodny wyciąg z surowego czosnku w żywieniu indyków rzeźnych, „Medycyna Weterynaryjna” 2007, t. LCIII, nr 11, s. 1360–1367. | pl |
| dc.references | Majewska T., Pudyszek K., Antoszkiewicz Z., Majewska K., Nieśność i jakość jaj kur otrzymujących wodny wyciąg z surowego czosnku, „Zeszyty Naukowe. Przegląd Hodowlany” 2004, t. LXXII, nr 4, s. 93–98. | pl |
| dc.references | Majewski M., “Allium sativum”: Facts and Myths Regarding Human Health, „Rocznik Państwowego Zakładu Higieny” 2014, t. LXV, nr 1, s. 1–8. | pl |
| dc.references | Makała H., Zioła i fitogeniczne dodatki paszowe w żywieniu drobiu, „Medycyna Weterynaryjna” 2022, t. LXXVIII, nr 1, s. 11–18. | pl |
| dc.references | Marciniec K., Włodarczyk-Marciniec B., Przeciwnowotworowe właściwości czosnku, „Postępy Fitoterapii” 2008, t. II, s. 90–95. | pl |
| dc.references | Marczuk J., Lutnicki K., Luc A., Brodawczyca skóry u bydła, „Weterynaria w Terenie” 2013, t. VII, nr 2, s. 53–58. | pl |
| dc.references | Marczuk J., Lutnicki K., Kostro K., Brodzki P., Brodawczyca skóry bydła – metody leczenia ze szczególnym uwzględnieniem immunoterapii, „Lecznica Dużych Zwierząt. Ogólnopolski Kwartalnik dla Lekarzy Weterynarii” 2014, t. IX, s. 84–89. | pl |
| dc.references | Markowska-Daniel I., Klasyczny pomór świń, „Farmer” 2012, nr 8, s. 139–141. | pl |
| dc.references | Mordak R., Sołtysiak Z., Aleksander J., Brodawczakowatość skóry głowy u jałówek, „Życie Weterynaryjne” 2008, t. LXXXIII, nr 11, s. 915–917. | pl |
| dc.references | Mystykowska Z., Warzywa lecznicze. Czosnek, „Wiadomości Rolnicze. Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie” 1994, nr 1, s. 14. | pl |
| dc.references | Nagourney R. A., Garlic: Medicinal Food or Nutritious, „Journal of Medicinal Food” 1998, vol. I, no. 1, s. 13–28. https://doi.org/10.1089/jmf.1998.1.13 | pl |
| dc.references | Nicpoń J., Michnik K., Choroby układu moczowego koni. Cz. I, „Magazyn Weterynaryjny” 2012, t. XXI, nr 9, s. 1015–1022. | pl |
| dc.references | Nicpoń J., Nicpoń J., Niedźwiedź A., Choroby układu moczowego koni. Cz. I. Choroby pęcherza moczowego i cewki moczowej, „Magazyn Weterynaryjny” 2013, t. XXII, nr 2, s. 104–108. | pl |
| dc.references | Orłowska A., Smreczak M., Trębas P., Żmudziński J., Zastosowanie real time PCR z uwzględnieniem przydatności w diagnostyce wścieklizny, „Medycyna Weterynaryjna” 2008, t. LXIV, s. 1280–1282. | pl |
| dc.references | Ostrowska J. D., Hermanowska-Szpakowicz T., Wścieklizna i jej profilaktyka u ludzi, „Medycyna Weterynaryjna” 1997, t. LIII, nr 3, s. 144–147. | pl |
| dc.references | Papu S., Javir S., Sweta S. et al., Medicinal values of Garlic (“Allium sativum” L.) in human life: an overview, „Greener Journal of Agricultural Sciences” 2014, vol. IV, no. 6, s. 265–280. https://doi.org/10.15580/GJAS.2014.6.031914151 | pl |
| dc.references | Pejsak Z., Lipowski A., Problemy związane ze zwalczaniem klasycznego pomoru świń w Europie, „Życie Weterynaryjne” 2008, t. LXXXIII, nr 7, s. 561–563. | pl |
| dc.references | Piecuch Z., Czosnek jako warzywo lecznicze, „Krośnieński Magazyn Rolniczy” 1997, nr 4, s. 12. | pl |
| dc.references | Radkowska I., Szewczyk A., Wykorzystanie fitoterapii w profilaktyce i leczeniu cieląt, „Roczniki Naukowe Zootechniki” 2017, t. XLIV, nr 2, s. 149–160. | pl |
| dc.references | Retyk L., Czosnek – warzywo czy antybiotyk?, „Rada: Rolnictwo, Aktualności, Doradztwo, Analizy. Miesięcznik Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bartoszewicach” 2000, nr 6, s. 24–25. | pl |
| dc.references | Ried K., Frank O. R., Stocks N. P., Fakler P., Sullivan T., Effect of Garlic on Blood Pressure: A Systematic Review and Meta-Analysis, „BMC Cardiovascular Disorders” 2008, vol. VIII, no. 1, s. 8–13. https://doi.org/10.1186/1471-2261-8-13 | pl |
| dc.references | Rivlin R. S., Historical Perspective on the Use of Garlic, „The Journal of Nutrition” 2001, vol. CXXXI, issue 3, s. 951S–954S. https://doi.org/10.1093/jn/131.3.951S | pl |
| dc.references | Roy J., Shakleya D. M., Callery P. S., Thomas J. G., Chemical Constituents and Antimicrobial Activity of a Traditional Herbal Medicine Containing Garlic and Black Cumin, „African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicine” 2006, vol. III, no. 2, s. 8–20. https://doi.org/10.4314/ajtcam.v3i2.31151 | pl |
| dc.references | Różański P., Różańska D., Krukowski H., Występowanie Clostridium tetani w środowisku hodowlanym koni, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2011, t. XVII, nr 1, s. 7–11. | pl |
| dc.references | Ruggiero M. A. et al., A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One” 2015, vol. X, no. 4, s. 1–54. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0119248 | pl |
| dc.references | Rzezutka A., Mizak B., Nosówka u psów, „Życie Weterynaryjne” 2002, t. LXXVII, nr 1, s. 19–21. | pl |
| dc.references | Rzeźnicka Z., Czosnek, [w:] Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II–VII w.), cz. 2 (Pokarm dla ciała i ducha), red. M. Kokoszko, Łódź 2014, s. 196–203. | pl |
| dc.references | Rzeźnicka Z., Kokoszko M., Czosnek w medycynie wczesnego Bizancjum na przykładzie pism Orybazjusza, [w:] Lek roślinny, t. IV (Produkty pochodzenia roślinnego w lecznictwie, dietetyce, kosmetyce, ekonomice i kulturze popularnej), red. B. Płonka-Syroka, A. Syroka, Wrocław 2015, s. 19–61. | pl |
| dc.references | Sarpaki A., The Archaeology of Garlic (“Allium sativum”): the Fin Dat Akrotiri, Thera, Greece, „Documenta Praehistorica” 2021, vol. XLVII, s. 2–15. https://doi.org/10.4312/dp.48.20 | pl |
| dc.references | Sjöstedt A., Tularemia: History, Epidemiology, Pathogen Physiology, and Clinical Manifestations, „Annals of the New York Academy of Sciences” 2007, vol. MCV, no. 1, s. 1–29. https://doi.org/10.1196/annals.1409.009 | pl |
| dc.references | Smreczak M., Wścieklizna u bydła, „Magazyn Weterynaryjny” 2001, t. X, nr 9, s. 5–6. | pl |
| dc.references | Steinbrich J., Czosnek – skuteczny lek i cenna przyprawa, „Wiadomości Zielarskie”1993, t. XXXV, nr 4, s. 5–7. | pl |
| dc.references | Stepkowski S., Rzędzicki J., Sajczyk J., Detremycyna w leczeniu zakaźnego nieżytu nosa u kur, „Medycyna Weterynaryjna” 1964, t. XX, nr 6, s. 344–345. | pl |
| dc.references | Stol M., Garlic, Onion, Leek, „Bulletin on Sumerian Agriculture” 1987, vol. III, s. 57–92. | pl |
| dc.references | Studzińska-Sroka E., Dudek-Makuch M., Czapska I., Zastosowanie roślin w profilaktyce i leczeniu zwierząt hodowlanych, „Wiadomości Zootechniczne” 2018, t. LVI, nr 3, s. 66–78. | pl |
| dc.references | Tadeusiewicz J., Krysztofiak A., Olas B., Czosnek – panaceum na choroby układu krążenia?, „Kosmos” 2014, t. LXIII, nr 1, s. 37–44. | pl |
| dc.references | Takagi H., Garlic (“Allium sativum” L.), [w:] Onions and Allied Crops, vol. III (Biochemistry, Food Science and Minor Crops), eds. J. L. Brewster, H. D. Rabinowitch, Boca Raton 1990, s. 109–146. https://doi.org/10.1201/9780429355752-6 | pl |
| dc.references | Ulanowska M., Olas B., Fitozwiązki – ważne składniki suplementów diety oraz ich wpływ na zdrowie człowieka, „Kosmos” 2021, t. LXX, nr 1, s. 103–114. https://doi.org/10.36921/kos.2021_2721 | pl |
| dc.references | Umiński J., Cisak E., Chmielewska-Badora J. et al., Toksoplazmoza u ludzi i zwierząt, „Medycyna Weterynaryjna” 1994, t. L, s. 589–591. | pl |
| dc.references | Van Wyk B.-E., Wink M., Rośliny lecznicze świata, Wrocław 2008. | pl |
| dc.references | White D., Healthy Uses for Garlic, „Nursing Clinics” 2021, vol. LVI, no. 1, s. 153–156. https://doi.org/10.1016/j.cnur.2020.12.001 | pl |
| dc.references | Włodarczyk A., Lass A., Witkowski J., Toksoplazmoza – fakty i mity, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2013, t. VII, nr 4, s. 165–175. | pl |
| dc.references | Zaworska A., Wpływ ziół na system immunologiczny, „Hodowca Trzody Chlewnej” 2015, nr 5–6, s. 14–20. | pl |
| dc.references | Zdulski J., Chabuz W., Sawicka-Zugaj W., Stobiecka M., Rośliny zielarskie jako ważne dodatki paszowe dla przeżuwaczy, „Journal of Animal Science, Biology and Bioeconomy” 2019, vol. XXXVII, no. 3, s. 23–33. https://doi.org/10.24326/jasbb.2019.3.3 | pl |
| dc.references | Żmudziński J. F., Smreczek M., Wścieklizna – występowanie, diagnostyka, zwalczanie, „Magazyn Weterynaryjny” 1999, t. VIII, nr 6, s. 10–12. | pl |
| dc.contributor.authorEmail | agnieszka.bartnik@us.edu.pl | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/1644-857X.23.01.01 | |
| dc.relation.volume | 23 |
Files in this item
This item appears in the following Collection(s)
Except where otherwise noted, this item's license is described as https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0