Dysmedialność warg w dziecięcych realizacjach polskich fonemów dentalizowanych
| dc.contributor.author | Trzaskalik, Joanna | |
| dc.contributor.author | Sage, Agata | |
| dc.contributor.author | Kręcichwost, Michał | |
| dc.date.accessioned | 2025-01-07T13:31:30Z | |
| dc.date.available | 2025-01-07T13:31:30Z | |
| dc.date.issued | 2024-12-23 | |
| dc.identifier.issn | 2544-7238 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/54082 | |
| dc.description.abstract | The article presents research on the dismedial operation of the lips during the realization of dentalised phonemes The introduction includes considerations regarding the undesirable phonetic feature which is the dismediality of lips understood as an off‑centre position of the organ. The main part of the article contains quantitative information on the occurrence of this feature in the sound realisations of the analysed phonemes and the description of the study on computer‑aided lip movement assessment in video data using artificial intelligence to objectify speech diagnosis. | en |
| dc.description.abstract | W artykule zaprezentowano badania dotyczące dysmedialnej pracy warg podczas realizacji fonemów dentalizowanych. W części wstępnej znalazły się rozważania dotyczące niepożądanej cechy fonetycznej, jaką jest dysmedialność warg, rozumianej jako niepośrodkowe ułożenie narządu. W części zasadniczej zawarto informacje ilościowe dotyczące występowania tej cechy w realizacjach dźwiękowych analizowanych fonemów oraz opis badań prowadzonych w kierunku komputerowej oceny ruchu warg na nagraniach wideo z wykorzystaniem technik sztucznej inteligencji, które mają na celu obiektywizację badań logopedycznych. | pl |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
| dc.relation.ispartofseries | Logopaedica Lodziensia;10 | pl |
| dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
| dc.subject | dentalized phonemes | en |
| dc.subject | articulatory asymmetry of lips | en |
| dc.subject | computer-aided lip movement assessment | en |
| dc.subject | fonemy dentalizowane | pl |
| dc.subject | artykulacyjna asymetria warg | pl |
| dc.subject | komputerowa ocena ruchu warg | pl |
| dc.title | Dysmedialność warg w dziecięcych realizacjach polskich fonemów dentalizowanych | pl |
| dc.title.alternative | Dismediality of the Lips in Children’s Productions of Polish Dentalised Phonemes | en |
| dc.type | Article | |
| dc.page.number | 51-68 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | Trzaskalik, Joanna - Uniwersytet Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauki o Wychowaniu, | pl |
| dc.contributor.authorAffiliation | Sage, Agata - Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Biomedycznej, Katedra Informatyki Medycznej i Sztucznej Inteligencji, | pl |
| dc.contributor.authorAffiliation | Kręcichwost, Michał - Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Biomedycznej, Katedra Informatyki Medycznej i Sztucznej Inteligencji | pl |
| dc.identifier.eissn | 2657-4381 | |
| dc.references | Chaki J., Dey N., 2020, Statistical Texture Features, [w:] J. Chaki, N. Dey, Texture Feature Extraction Techniques for Image Recognition. Springer Briefs in Applied Sciences and Technology, Singapore: Springer, s. 7–23. | pl |
| dc.references | Chen L.C., Zhu Y., Papandreou G., Schroff F., Adam H., 2018, Encoder‑Decoder with Atrous Separable Convolution for Semantic Image Segmentation, [w:] V. Ferrari, M. Hebert, C. Sminchisescu, Y. Weiss (red.), Computer Vision – ECCV 2018. ECCV 2018. Lecture Notes in Computer Science, Vol. 11211, Cham: Springer, s. 833–851. | pl |
| dc.references | Code Ch., Lincoln M., Dredge R., 2010, Asymmetries in mouth opening during word generation in male stuttering and non‑stuttering participants, „Asymmetries of Brain, Behaviour, and Cognition”, Vol. 10(5), s. 471–486, https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13576500442000238 (dostęp: 10.05.2024). | pl |
| dc.references | Graves R., Landis T., 1985, Hemispheric control of speech expression in aphasia. A mouth asymmetry study, „Archives of Neurology”, Vol. 42(3), s. 249–251. | pl |
| dc.references | Graves R., Landis T., 1990, Asymmetry in mouth opening during different speech tasks, „International Journal of Psychology”, Vol. 25(2), s. 179–189, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1080/00207599008247856 (dostęp: 10.05.2024). | pl |
| dc.references | Graves R., Landis T., Simpson Ch., 1985, On the interpretation of mouth asymmetry, „Neuropsychologia”, Vol. 23(1), s. 121–122, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/002839328590051X (dostęp:10.05.2024). | pl |
| dc.references | Graves R., Strauss E., Wada J., 1990, Mouth asymmetry during speech of epileptic patients who have undergone carotid amytal testing, „Neuropsychologia”, Vol. 28(10), s. 1117–1121, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/002839329090144D (dostęp: 10.05.2024). | pl |
| dc.references | Guetari R., Ayari H., Sakly H., 2023, Computer‑aided diagnosis systems: a comparative study of classical machine learning versus deep learning‑based approaches, „Knowledge and Information System”, Vol. 65, s. 3881–3921. | pl |
| dc.references | Hausmann M., Behrendt‑Körbitz S., Kautz H., Lamm Ch., Radelt F., 1998, Sex differences in oral asymmetries during wordrepetition, „Neuropsychologia”, Vol. 36(12), s. 1397–1402, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S002839329800027X (dostęp: 10.05.2024). | pl |
| dc.references | Heath M., Elliott D., 1999, Cerebral Specialization for Speech Production in Persons with Down Syndrome, „Brain and Language”, Vol. 69(2), s. 193–211, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0093934X98921319 (dostęp: 10.05.2024). | pl |
| dc.references | Konopska L., 2002, Jakość wymowy osób z wadą zgryzu, „Logopedia”, t. 31, s. 157–198. | pl |
| dc.references | Konopska L., 2006, Wymowa osób z wadą zgryzu, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. | pl |
| dc.references | Konopska L., 2015, Desonoryzacja w dyslalii. Analiza artykulacyjna, akustyczna, audytywna, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. | pl |
| dc.references | Kręcichwost M., Moćko N., Badura P., 2021, Automated detection of sigmatism using deep learning applied to multichannel speech signal, „Biomedical Signal Processing and Control”, Vol. 68, s. 1–11. | pl |
| dc.references | Kręcichwost M., Sage A., Miodońska Z., Badura P., 2022, 4D Multimodal Speaker Model for Remote Speech Diagnosis, „IEEE Access”, Vol. 10, s. 93187–93202. | pl |
| dc.references | Li C., Li L., Jiang H., Weng K., Geng Y., Li L., Ke Z., Li Q., Cheng M., Nie W., Li Y., Zhang B., Liang Y., Zhou L., Xu X., Chu X., Wei X., Wei X., 2022, YOLOv6: A Single‑Stage Object Detection Framework for Industrial Applications, ,,ArXiv”, https://arxiv.org/abs/2209.02976 (dostęp: 26.06.2024) | pl |
| dc.references | Lorenc A., 2016, Wymowa normatywna polskich samogłosek nosowych i spółgłoski bocznej, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa. | pl |
| dc.references | Łuszczuk M.M., 2022, Ocena motoryki narządów mowy. Wskazówki dla logopedów, „Logopedia”, t. 51, s. 315–334. | pl |
| dc.references | Malicka I., 2018, Dysfunkcja oddychania i połykania jako przyczyny zaburzeń mowy dzieci w wieku przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym, rozprawa doktorska, Uniwersytet Śląski. Wydział Filologiczny, Katowice, https://fbc.pionier.net.pl/details/nnvkrVs (dostęp: 24.05.2024) | pl |
| dc.references | Mayerhoefer M.E., Materka A., Langs G., Häggström I., Szczypiński P., Gibbs P., Cook G., 2020, Introduction to Radiomics, „Journal of Nuclear Medicine”, Vol. 61(4), s. 488–495. | pl |
| dc.references | Ostapiuk B., 1997, Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji, „Audiofonologia”, t. 10, s. 117–136. | pl |
| dc.references | Ostapiuk B., 2010/2011, Asymetria w tworzeniu głosek u osób z ankyloglosją, „Logopedia”, t. 39/40, s. 121–146. | pl |
| dc.references | Ostapiuk B., 2013a, Dyslalia. O badaniu jakości wymowy w logopedii, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. | pl |
| dc.references | Ostapiuk B., 2013b, Dyslalia ankyloglosyjna, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. | pl |
| dc.references | Ostaszewska D., Tambor J., 2007, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. | pl |
| dc.references | Parekh V., Jacobs M.A., 2016, Radiomics: a new application from established techniques, „Expert Review of Precision Medicine and Drug Development”, Vol. 1(2), s. 207–226. | pl |
| dc.references | Pluta‑Wojciechowska D., 2002, Realizacja fonemu /t/ ze względu na miejsce artykulacji u osób z rozszczepem podniebienia pierwotnego i/lub wtórnego, „Logopedia”, t. 30, s. 115–130. | pl |
| dc.references | Pluta‑Wojciechowska D., 2013, Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego, Bytom: Wydawnictwo Ergo‑Sum. | pl |
| dc.references | Pluta‑Wojciechowska D., 2017, Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia wybranych form zaburzeń, Bytom: Wydawnictwo Ergo‑Sum. | pl |
| dc.references | Pluta‑Wojciechowska D., 2022, Terapia strategiczna dyslalii obwodowej. Inspiracje do ćwiczeń warg i języka dla dzieci oraz dorosłych, Bytom: Wydawnictwo Ergo‑Sum. | pl |
| dc.references | Pluta‑Wojciechowska D., 2023, Tak zwane seplenienie boczne. O objawie i mechanizmie zaburzeń, „Logopedia”, t. 51(1), s. 205–224. | pl |
| dc.references | Rocławski B., 2005, Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, Gdańsk: Wydawnictwo Glottispol. | pl |
| dc.references | Sambor B., 2016, Skaza dykcyjna czy wada wymowy? Logopedyczne badanie młodych adeptów sztuki aktorskiej, [w:] B. Kamińska, S. Milewski (red.), Logopedia artystyczna, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 460–485. | pl |
| dc.references | Strutyński J., 1995, Gramatyka polska. Cz. 1. Wprowadzenie. Fonetyka. Fonologia, Kraków: Wydawnictwo Tomasz Strutyński. | pl |
| dc.references | Trzaskalik J., 2017, Terminologiczne dyskusje wokół sygmatyzmu i jego rodzajów na przykładzie sygmatyzmu lateralnego, [w:] D. Pluta‑Wojciechowska, B. Sambor (red.), Współczesne tendencje w diagnozie i terapii logopedycznej, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 137–151. | pl |
| dc.references | Trzaskalik J., 2021, Diagnoza i terapia sygmatyzmu (seplenienia), [w:] U. Mirecka, A. Domagała (red.), Logopedia przedszkolna i szkolna. Tom 2. Diagnozowanie i terapia zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, s. 168–211. | pl |
| dc.references | Wierzchowska B., 1980, Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. | pl |
| dc.references | Yanase J., Triantaphyllou E., 2019, A Systematic Survey of Computer‑Aided Diagnosis in Medicine: Past and Present Developments, „Expert Systems with Applications”, Vol. 138 (1), 112821. | pl |
| dc.contributor.authorEmail | Trzaskalik, Joanna - joanna.trzaskalik@ignatianum.edu.pl | |
| dc.contributor.authorEmail | Sage, Agata - agata.sage@polsl.pl | |
| dc.contributor.authorEmail | Kręcichwost, Michał - michal.krecichwost@polsl.pl | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/2544-7238.10.04 |
Files in this item
This item appears in the following Collection(s)
Except where otherwise noted, this item's license is described as https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0