Dehumanizacja sztuki i konflikt: jednostka – społeczeństwo masowe jako temat współczesnej literatury dramatycznej

Abstract

W rozważaniach wstępnych rozprawy autorka proponuje refleksję nad modernistyczną filozofią dehumanizacji w życiu (przede wszystkim w perspektywie poglądów Jose Ortegi y Gasseta, Oswalda Spenglera i Stanisława Ignacego Witkiewicza). Stawia pytanie: co zasadniczo wyróżnia kulturę dwudziestego wieku na tle wcześniejszych etapów. W centrum dysertacji autorka sytuuje problem konfliktu „jednostka/wybrana mniejszość/masa” na tle interpretacji zagadnienia dehumanizacji sztuki; wyznacza równocześnie dość wąską perspektywę interpretacji wybranych tekstów literackich. Analizuje m.in. utwory — Harolda Pintera („The Birthday Party”), Samuela Becketta („Catastrophe”), Eugene Ionesco („Rhinoceros”), Jean Paula Sartre’a („Les Mouches”). Z metodologicznego punktu widzenia przyjmuje rozwijaną przez Sławomira Świontka koncepcję aktu wypowiedzi dramatycznej. W kręgu intertekstualnych i teoretycznych odniesień znajdują się problemy ściśle związane z konwencjami formy dramatycznej (i sposobami ich opisu), których znaczenie krystalizowało się na gruncie filozofii i estetyki absurdu.