Wpływ języka modlitw „De oratione communi seu fidelium” na język polskich modlitw powszechnych

Abstract

The universal prayer as a text genre was introduced into the Mass liturgy in the 1970s. First, guidelines were produced in the Constitution on the Liturgy, followed by collections of model prayers in Latin and French. Later, texts of prayers in the national languages were produced. A comparison of the texts produced in Polish (edited by Franciszek Malaczynski) with the Latin-French matrix (De oratione communi seu fidelium) shows the scale of textual borrowings, the specificity of dynamic translation and the language used to express religious content. In the confessional Polish communicative community, the adoption of some texts from the matrix makes it possible to show the transfer and processing of textual patterns for the needs of the Catholic Church in Poland. Particular formulas are also present in the texts of subsequent collections of universal prayers: 1984, 1987, 2003.

Modlitwa powszechna jako gatunek tekstu została wprowadzona do liturgii mszalnej w latach 70. XX w. Najpierw wytworzone zostały wytyczne w Konstytucji o liturgii, a następnie zbiory modlitw wzorcowych w języku łacińskim i francuskim. Później powstały teksty modlitw w językach narodowych. Porównanie tekstów wytworzonych w języku polskim (zredagowanych przez Franciszka Małaczyńskiego) z matrycą łacińsko-francuską (De oratione communi seu fidelium) ukazuje skalę zapożyczeń tekstowych, specyfikę przekładu dynamicznego oraz języka, użytego do wyrażenia treści o tematyce religijnej. W polskiej wspólnocie komunikatywnej o charakterze wyznaniowym przejęcie części tekstów z matrycy pozwala ukazać przenoszenie i przetwarzanie wzorów tekstowych na potrzeby Kościoła katolickiego w Polsce. Poszczególne formuły są także obecne w tekstach kolejnych zbiorów modlitw powszechnych: z lat 1984, 1987, 2003.