Typy przekształceń stroju rzeszowskiego pod wpływem mody krakowskiej i ich uwarunkowania

Abstract

The Rzeszów folk costume underwent significant changes in the first decades of the 20th century. This article focuses mainly on an analysis of the transformation of its elements due to the Cracovian fashion. The analysis was conducted using ethnographic interviews and iconographic material collected by the Muzeum Etnograficzne in Rzeszów. It identified five main types of transformations: replacement, modification, changes in the way of wearing, addition, and renaming of elements. The first section of the article reviews previous scientific research on the folk costumes of the Rzeszowiacy. The second part outlines the various transformations of Rzeszów folk costume under the impact of Cracovian fashion and their primary causes.

Rzeszowski strój ludowy podlegał w pierwszych dziesięcioleciach XX w. znaczącym zmianom. Niniejszy artykuł skupia się przede wszystkim na analizie przemian jego elementów pod wpływem mody na strój krakowski. Analiza została przeprowadzona na podstawie wywiadów etnograficznych oraz materiału ikonograficznego zgromadzonego przez Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie i pozwoliła zidentyfikować pięć najczęściej występujących typów przekształceń: elementy wymienione, zmodyfikowane, takie, których sposób noszenia zmienił się, dodane oraz o zmienionej nazwie. W pierwszej części artykułu omówiono dotychczasowe badania naukowe poświęcone wpływowi mody krakowskiej na stroje ludowe Rzeszowiaków, w drugiej przedstawiono typy przekształceń stroju rzeszowskiego pod wpływem mody krakowskiej oraz ich główne przyczyny.