An Example of the Secondary Use of Flint Artefacts by the Lusatian Culture Communities Based on Recent Excavations in the Area of the Dobrzynka River Mouth

Abstract

This article discusses a small assemblage of flint artefacts recovered from Lusatian culture settlement sites in Pabianice. While the artefacts themselves do not exhibit diagnostic features typically associated with this cultural unit, their stratigraphic context suggests that they may have been produced by Lusatian communities or were intentionally collected, reused, and deposited by them. The assemblage includes Mesolithic blade cores, a reused core showing clear signs of modification and double patination, as well as a retouched flake tool made of chocolate flint. Technological traits indicate that some of the artefacts may have originated in earlier periods, such as the Final Palaeolithic, Mesolithic, or Early Bronze Age. The retouched flake tool, in particular, appears morphologically comparable to forms associated with the Mierzanowice culture. These findings may reflect practices of secondary flint use within the Lusatian cultural context, potentially encompassing both practical and symbolic dimensions. The results contribute to broader discussions on the circulation and reuse of lithic tools in prehistoric Central Europe.

W artykule omówiono niewielki zespół zabytków krzemiennych pozyskanych ze stanowisk osadniczych kultury łużyckiej w Pabianicach. Choć same artefakty nie wykazują jednoznacznych cech diagnostycznych dla kultury łużyckiej, ich kontekst stratygraficzny sugeruje, że mogły być wytworzone przez społeczności tej kultury lub zostać przez nie celowo zebrane, ponownie wykorzystane i zdeponowane. W zbiorze znajdują się m.in. rdzenie mezolityczne, rdzeń z wyraźnymi śladami przekształceń i podwójną patyną, a także narzędzie odłupkowe z krzemienia czekoladowego. Cechy technologiczne mogą wskazywać, że część artefaktów krzemiennych została wykonana w okresach wcześniejszych, takich jak schyłkowy paleolit, mezolit czy wczesna epoka brązu. Narzędzie odłupkowe wykazuje przypuszczalne podobieństwo morfologiczne do form związanych z kulturą mierzanowicką. Otrzymane wyniki mogą świadczyć o istnieniu praktyk wtórnego użytkowania krzemienia w kontekście łużyckim, być może o charakterze zarówno użytkowym, jak i symbolicznym. Wnioski te wpisują się w szerszą dyskusję nad obiegiem i wtórnym wykorzystaniem narzędzi krzemiennych w pradziejowej Europie Środkowej.