Show simple item record

dc.contributor.authorHatłas, Jerzy
dc.date.accessioned2015-04-17T14:27:05Z
dc.date.available2015-04-17T14:27:05Z
dc.date.issued2009
dc.identifier.issn0208-6034
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/8018
dc.description.abstractTracja i Iran to terytoria dość odległe od siebie, znajdujące się na dwóch kontynentach. W czasie gdy Trakowie na początku I tysiąclecia przed Chr. zamieszkiwali już północną część Półwyspu Bałkańskiego, plemiona irańskie dopiero osiedliły się na peryferiach świata asyrobabilońskiego. O ile bliskie kontakty w pierwszej połowie I tysiąclecia przed Chr. pomiędzy Tracją a Anatolią, Scytią i Grecją nie podlegają żadnej dyskusji, to o kontaktach z ludami irańskimi sprzed okresu wojen grecko-perskich, z archeologicznego punktu widzenia, niewiele możemy powiedzieć. Na gruncie sztuki trackiej wskazywano jedynie na fakt, że tak zwany styl zoomorficzny, który występował zarówno w sztuce trackiej, jak i scytyjskiej, swe analogie posiadał także w Mezopotamii. Do dnia dzisiejszego literatura fachowa dotycząca kontaktów tracko- -irańskich w dziedzinie sztuki nie jest jeszcze zbyt obfita, a poszczególne hipotezy stawiają wiele znaków zapytania. Można jednak i należy się pokusić o wskazanie pewnych elementów w sztuce irańskiej, które odnajdujemy również i w sztuce trackiej, co też stało się przedmiotem niniejszego artykułu. Dla okresu przedachemenidzkiego szczególnie istotne są odkrycia dokonane w roku 1928 na terente Iranu w regionie Luristan. Znaleziono tam dużą liczbę brązowych przedmiotów, które datuje się na pierwszą ćwierć I tysiąclecia przed Chr. Nie mniej ważne okazało się też odkrycie niezwykle bogatego skarbu w miejscowości Ziwyć (irański Kurdystan) zawierającego wiele przedmiotów wykonanych ze złota, srebra oraz kości słoniowej. Zarówno brązy z Luristanu, jak też niektóre przedmioty ze skarbu z Ziwyć - jak się okazało - mają swe bliższe lub dalsze paralele w Tracji, co świadczy o istnieniu pewnej, dużej obszarowo, wspólnocie kulturowej, która obejmowała tereny pomiędzy Tracją a Iranem. Związki tracko-irańskie na gruncie sztuki archeolodzy próbują rozpatrywać analizując wybrane kategorie wytworów, typu: siekiery kultowe, aplikacje zoomorficzne pochodzące z uprzęży końskiej, pektorały, rytony, aplikacje z tarcz z miejscowości Rozovec oraz Panagjuriszte, a także wskazując na pewne niewielkie podobieństwa, których można się doszukiwać w architekturze sepulkralnej. Reasumując rozważania dotyczące pewnych podobieństw (dokonanych na wybranych przykładach) niektórych wytworów luksusowych, jak też związków w architekturze sepulkralnej Iranu i Tracji, należy jednak na obecnym etapie badań zachować w wysuwaniu wniosków daleko idącą ostrożność.pl_PL
dc.description.sponsorshipZadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę.pl_PL
dc.language.isoenpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesActa Universitatis Lodziensis. Folia Archaelogica;26
dc.titleThe Iranian Elements in the Thracian Art First Millenium B.C.pl_PL
dc.title.alternativeElementy irańskie w sztuce trackiej pierwszego tysiąclecia przed Chr.pl_PL
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number213-222pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniversity Library of Poznańpl_PL


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record