| dc.description.abstract | W ekstremalnie rozbieżnej ocenie krytyki przypisuje się Arno Schmidtowi nieprzeciętne
poczucie humoru lub neguje wręcz jego istnienie nawet w minimalnym wymiarze. za jedną
z charakterystycznych tendencji w literaturze powojennej uznają krytycy skłonność do melancholii
i pesymizmu, a współczesny humor określają jako "pogodne zarozumialstwo".
W utworach epickich Schmidta światopogląd i niezwykły dystans jego protagonistów
wobec przedstawianej rzeczywistości empirycznej manifestuje się w sposób ogromnie sugestywny
w strukturach stylistycznych. Komizm językowy i sytuacyjny oraz skłonność do ironizowania
w duchu sarkazmu to zjawiska najbardziej eksponowane.
Różnorodność i bogactwo językowych środków komizmu i ironii, dają się zauważyć
w analizowanych przykładach. Schmidt sięga poprzez neologizmy, epitety, peryfrazy, enumerację,
dwuznaczności, grę słów, aliterację, okazjonalne rymy, obcojęzyczność i archaizację, do
sentencji i autokomentarzy, parodii i trawestacji cytatów, aluzji, kontrafaktury, a także
komizmu sytuacyjnego.
Komizm w warstwie językowej nie jest tu jednak równoznaczny z pogodnym, dobrodusznym
humorem; zdeterminowany przez ironiczny dystans i czysto parodystyczne, satyryczne cele da
się zakwalifikować jedynie jako sarkazm i szyderstwo, graniczące z cynizmem, jako gest
wielkiego mędrca, który sam dla siebie jest najdoskonalszym światem.
Obok innych cech narracji również opisane fenomeny gwarantują pisarzowi swego rodzaju
unikalną pozycję w najnowszej literaturze niemieckiej. | pl_PL |
