| dc.contributor.author | Wojciechowski, Bartosz W. | |
| dc.date.accessioned | 2015-04-30T09:01:59Z | |
| dc.date.available | 2015-04-30T09:01:59Z | |
| dc.date.issued | 2014 | |
| dc.identifier.issn | 1427-969X | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/8570 | |
| dc.description.abstract | Metody psychologicznej analizy treściowej zeznań świadków (Statement Validity
Assessment, Reality Monitoring, Scientific Content Analysis) mogą być pomocne przy różnicowaniu
szczerych i świadomie fałszowanych zeznań. W literaturze zwraca się jednak uwagę na
to, że poziom błędnych identyfikacji wartości relacji pamięciowej uniemożliwia ich wykorzystanie
w opiniowaniu sądowo-psychologicznym. Przyjęto założenia nowej, innowacyjnej metody analizy
zeznań świadków – Modelu Wielozmiennowej Analizy Zeznań Świadków Dorosłych (MASAM).
Grupa 43 sędziów kompetentnych po odbyciu szkolenia z zakresu analizy treściowej dokonała
oceny wartości dowodowej zeznań świadków. Badania dowiodły, że przy wykorzystaniu
MASAM możliwe jest prawidłowe zidentyfikowanie 96,87% zeznań szczerych, a prawdopodobieństwo
warunkowe analizy treściowej opartej na wynikach MASAM wynosi 91,85%. MASAM
potwierdził swoją wartość diagnostyczną także przy analizie zeznań fałszywych - prawdopodobieństwo
warunkowe dla analiz przeprowadzonych z zastosowaniem tej metody wyniosło 69,23%,
podczas gdy identyfikacja wartości dowodowej zeznania oparta na analizie z zastosowaniem trzech
pozostałych metod doprowadziła do błędnych ocen w ponad połowie przypadków. | pl_PL |
| dc.description.abstract | Psychological content analysis techniques developed to distinguish truthful from fabricated
allegations (Statement Validity Assessment, Reality Monitoring, Scientific Content Analysis)
show some promise in distinguishing truthful from fabricated statements. It is however argued,
that they are not accurate enough to be admitted as expert scientific evidence in courts. A new,
innovative formal assessment procedure – Multivariable Adult’s Statement Assessment Model
(MASAM) was proposed.
A group of 43 raters trained in statement content analysis, rated witnesses’ accounts. Studies
have proven that with the use of MASAM it is possible to select 96,87% of truthful accounts and the
conditional probability for content analysis results based upon MASAM analysis is 91,85%. As regards
to false statements assessment, content analysis with the use of MASAM has also proven its
superiority, with the conditional probability of 69,23% and three other compared content analysis
techniques lead to wrong decisions in more than 50% of cases. | en |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódźkiego | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica;18 | |
| dc.subject | content analysis | en |
| dc.subject | veracity assessment | en |
| dc.subject | MASAM | pl_PL |
| dc.subject | analiza treściowa | pl_PL |
| dc.subject | ocena wiarygodności | pl_PL |
| dc.title | Psychologiczna analiza treści zeznań | pl_PL |
| dc.title.alternative | Psychological analysis of testimony contents | en |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.page.number | 85-109 | pl_PL |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej | pl_PL |
| dc.identifier.eissn | 2353-4824 | |
| dc.references | Adams S. H. (1996). Statement analysis: What do suspects’ words really reveal?, FBI Law Enforcement Bulletin, 10, 12–20. | pl_PL |
| dc.references | Akehurst L., Bull R., Vrij A., Koehnken G. (2004). The effects of training professional groups and lay persons to use Criteria-Based Content Analysis to detect deception. Applied Cognitive Psychology, 18, 877–891. | pl_PL |
| dc.references | Akehurst L., Koehnken G., Hoefer E. (2001). Content credibility of accounts derived from live and video presentations. Legal and Criminological Psychology, 6, 65–83. | pl_PL |
| dc.references | Bradley F. H. (1916). Essays on truth and reality. London: Oxford University Press. | pl_PL |
| dc.references | Ciosek M. (2001). Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN. | pl_PL |
| dc.references | Dando C. J., Bull R. (2009), SCAN: a tool for detecting deception in transcripts of information gathering interviews employing the strategic use of information. Niepublikowany referat na 19th Conference of the European Association of Psychology and Law, Sorrento, Włochy, 2–5 września 2009 r. | pl_PL |
| dc.references | Doda Z., Gaberle A. (1995). Dowody w procesie karnym. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC. | pl_PL |
| dc.references | Emman L. J., Bethlem T., Teernstra M., Flemings I., Vervaeke G. (2009). Interrater reliability in using SCAN criteria. Niepublikowany referat na 19th Conference of the European Association of Psychology and Law, Sorrento, 2–5 września 2009 r. | pl_PL |
| dc.references | Gabbert F. (2008). Conformity in eyewitness reports. [W:] B. L. Cutler (red.), Encyclopedia of Psychology and Law (vol. 1–2, s. 147–148). Los Angeles–London–New Delhi–Singapore: Sage Publications. | pl_PL |
| dc.references | Granhag P. A., Stroemwall L. A. (1999). Repeated interrogations: Stretching the deception detection paradigm. Expert Evidence: The International Journal of Behavioral Sciences in Legal Contexts, 7, 163–174. | pl_PL |
| dc.references | Granhag P. A., Stroemwall L. A. (2001). Deception detection: Interrogators’ and observers’ decoding of consecutive statements. Journal of Psychology, 135, 603–620. | pl_PL |
| dc.references | Granhag P. A., Stroemwall L. A. (2002). Repeated interrogations: Verbal and non-verbal cues to deception. Applied Cognitive Psychology, 16, 243–257. | pl_PL |
| dc.references | Granhag P. A., Stroemwall L. A. (2004). The detection of deception in forensic contexts. Cambridge: Cambridge University Press. | pl_PL |
| dc.references | Granhag P. A., Stroemwall L. A., Landtroem S. (2006), Children recalling an event repeatedly: Effects on RM and CBCA scores. Legal and Crimininological Psychology, 11, 81–98. | pl_PL |
| dc.references | Granhag P. A., Memon A., Roos E., Hjelmsaeter (2010). Social infl uence on eyewitness memory. [W:] P. A. Granhag (red.), Forensic psychology in context. Nordic and international approaches. Portland: Willan Publishing. | pl_PL |
| dc.references | Hines A., Colwell K., Hiscock-Anisman Ch., Garrett E., Ansarra R., Montalvo L. (2010). Impression management strategies of deceivers and honest reporters in an investigative interview. The European Journal of Psychology Applied to Legal Context, 2 (1), 73–90. | pl_PL |
| dc.references | Johnson M. K. (1988), Reality monitoring: An experimental phenomenological approach. Journal of Experimental Psychology: General, 117, 390–394. | pl_PL |
| dc.references | Johnson M. K., Kahan T. L., Raye C. L. (1984). Dreams and Reality Monitoring. Journal of Experimental Psychology: General, 113, 329–344. | pl_PL |
| dc.references | Johnson M. K., Raye C. L. (1981). Reality Monitoring. Psychological Review, 88, 67–85. | pl_PL |
| dc.references | Knieps M., Granhag P. A. (2010). Detecting false intent. Niepublikowany referat na 20th Conference of the European Association of Psychology and Law, Gotheburg, 15–19 czerwca 2010 r. | pl_PL |
| dc.references | Koehnken G. (2004). Statement Validity Analysis and the “detection of truth”. [W:] P. A. Granhag, L. A. Stroemwall (red.), The detection of deception in forensic contexts (s. 41–63). Cambridge: Cambridge University Press. | pl_PL |
| dc.references | Koehnken G., Schimossek E., Aschermann E., Hoefer E. (1995). The cognitive interview and the assessment of the credibility of adult’s statements. Journal of Applied Psychology, 80, 671–684. | pl_PL |
| dc.references | Lindsay R. C. L., Brigham J. C., Brimacombe C. A. E., Wells G. L. (2002). Eyewitness research. [W:] J. R. P. Ogloff (red.), Taking Psychology and Law into Twenty-First Century (s. 200–223). New York–Boston–Dordrecht–London–Moscow: Kluwer Academic Publishers. | pl_PL |
| dc.references | Loftus E. F. (1996). Eyewitness testimony, Cambridge: Harvard University Press. | pl_PL |
| dc.references | Maciejski M. (2009). Psychologiczna analiza sposobów przesłuchania świadków i reguł oceny ich zeznań w praktyce sędziowskiej a stopień przypisywanej im wiarygodności. Niepublikowana rozprawa doktorska. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach. | pl_PL |
| dc.references | Marten Z. (1985). Strategie i struktury zeznań świadków kłamiących. Niepublikowana rozprawa doktorska. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach. | pl_PL |
| dc.references | Marten Z. (2001). Psychologiczna i dowodowa wartość zeznań dotyczących wspomnień z dzieciństwa. [W:] J. M. Stanik, Z. Majchrzyk (red.), Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych (s. 116–125). Katowice: Anima. | pl_PL |
| dc.references | Memon A., Vrij A., Bull R. (2003a). Psychology and law: truthfulness, accuracy and credibility, 2nd ed. Chichester: John Wiley and Sons. | pl_PL |
| dc.references | Memon A., Vrij A., Bull R. (2003b). Prawo i psychologia: wiarygodność zeznań i materiału dowodowego, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. | pl_PL |
| dc.references | Paprzycki L. K. (2011). Problematyka psychiatryczna i psychologiczna w prawie i postępowaniu karnym. Granice kompetencji biegłych i organów procesowych. Chowanna, 2 (37), 99–130. | pl_PL |
| dc.references | Pastwa-Wojciechowska B. (2001). Sposób spostrzegania zdarzenia przestępczego i jego sprawy przez świadków. [W:] J. M. Stanik, Z. Majchrzyk (red.), Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych (s. 137–162). Katowice: Anima. | pl_PL |
| dc.references | Polczyk R. (2007). Mechanizm efektu dezinformacji w kontekście zeznań świadka naocznego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. | pl_PL |
| dc.references | Porter S., Peace K. A., Emmett K. A. (2007). You protest too much, methinks: Investigating the features of truthful and fabricated reports of traumatic experiences. Canadian Journal of Behavioral Science, 39 (2), 79–91. | pl_PL |
| dc.references | Roszkowska A. (2002). Osobowościowe i sytuacyjne wyznaczniki podatności na sugestię. [W:] J. M. Stanik (red.), Psychologia. Badania i aplikacje. Z zagadnień psychologii sądowej (wybrane studia empiryczne) (s. 183–207). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. | pl_PL |
| dc.references | Santilla P. Roppola H., Runtii M., Niemi P. (2000). Assessment of child witness statements using Criteria-Based Content Analysis (CBCA): The effects of age, verbal ability, and interviewer’s emotional style. Psychology, Crime and Law, 6, 159–179. | pl_PL |
| dc.references | Sapir A. (2000). The LSI course on scientific content analysis (SCAN). Phoenix: Laboratory for Scientific Interrogation. | pl_PL |
| dc.references | Sporer S. L., Sharman S. J. (2006). Should I believe this? Reality monitoring of accounts of self-experienced and invented recent and distant autobiographical events. Applied Cognitive Psychology, 20, 837–854. | pl_PL |
| dc.references | Stanik J. M. (1985). Badania nad psychologicznymi uwarunkowaniami wiarygodności zeznań świadków. [W:] S. Waltoś (red.), Świadek w procesie sądowym (s. 323–420). Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze. | pl_PL |
| dc.references | Stanik J. M. (1986). Psychologiczna problematyka zeznań świadków. [W:] M. J. Lubelski, J. M. Stanik, L. Tyszkiewicz (red.), Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników (s. 170–234). Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze. | pl_PL |
| dc.references | Stanik J. M. (1995). Węzłowe problemy etyczno-zawodowe biegłego sądowego psychologa. [W:] J. M. Stanik, Z. Majchrzyk (red.), Etyczno-zawodowe problemy biegłego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej (s. 14–36). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. | pl_PL |
| dc.references | Stanik J. M. (2000). Teoretyczne i metodologiczne przesłanki opiniodawstwa psychologicznego w procesie sądowym. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 9, supl. 4 (12), 69–80. | pl_PL |
| dc.references | Stanik J. M. (2001). Przesłuchanie poznawcze (cognitive interview): założenia, procedura, wyniki. [W:] J. M. Stanik, Z. Majchrzyk (red.), Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych (s. 171–188). Katowice: Anima. | pl_PL |
| dc.references | Stanik J. M. (2004). Psychologiczne problemy metod przesłuchań świadków. Przegląd Psychologiczny, 47 (2), 157–174. | pl_PL |
| dc.references | Stern W. (1937). The psychology of testimony. Referat na Open Forum of the Psychologists’ League, 29 grudnia 1937 r. | pl_PL |
| dc.references | Stroemwall L. A. (2010). Assessing reliability by analyzing the verbal content: The case of Sweden. [W:] P. A. Granhag (red.), Forensic Psychology in Context: Nordic and International Approaches. New York: Willan Publishing. | pl_PL |
| dc.references | Stroemwall L. A., Willen R. (2009). Detecting male and female criminals’ truths and lies. Referat na 19th Conference of the European Association of Psychology and Law, Sorrento, Włochy, 2–5 września 2009 r. | pl_PL |
| dc.references | Stroemwall L. A., Granhag P. A. (2003). How to detect deception? Arresting the beliefs of police offi cers, prosecutors and judges. Psychology, Crime and Law, 9, 19–36. | pl_PL |
| dc.references | Trankell A. (1972). Reliability of evidence. Stockholm: Beckmans. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A. (2000). Detecting Lies and Deceit. The Psychology of Lying and the Implications for Professional Practice. Chichester: John Wiley and Sons. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A. (2003), The assessment and detection of deceit. [W:] D. Carson, R. Bull (red.), Handbook of Psychology in Legal Contexts (s. 67–88). Chichester: John Wiley and Sons. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A. (2005). Criteria-Based Content Analysis: A qualitative review of the fi rst 37 studies. Psychology, Public Policy and Law, 11 (1), 3–41. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A. (2008). Detecting lies and deceit: pitfalls and opportunities. Chichester: John Wiley and Sons. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A. (2009). Wykrywanie kłamstw i oszukiwania. Psychologia kłamania i konsekwencje dla praktyki zawodowej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A., Akehurst L., Soukara S., Bull R. (2002). Will the truth come out? The effect of deception, age, status, coaching, and social skills on CBCA scores. Law and Human Behavior, 26 (3), 261–283. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A., Akehurst L., Soukara S., Bull R. (2004a). Let me inform you how to tell a convincing story: CBCA and Reality Monitoring scores as a function of age, coaching and deception. Canadian Journal of Behavioral Science, 36 (2), 113–126. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A., Akehurst L., Soukara S., Bull R. (2004b). Detecting deceit via analyses of verbal and nonverbal behavior in children and adults. Human Communication Research, 30 (1), 8–41. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A., Akehurst L., Soukara S., Bull R. (2009). Detecting deceit via analyses of verbal and nonverbal behavior in children and adults. Human Communication Research, 30 (1), 8–41. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A., Edward K., Roberts K. P., Bull R. (2000). Detecting deceit via analysis of verbal and nonverbal behavior. Journal of Nonverbal Behavior, 24, 239–263. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A., Kneller W., Mann S. (2000). The effect of informing liars about Criteria-Based Content Analysis on their ability to deceive CBCA-raters. Legal and Criminological Psychology, 5, 57–70. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A., Mann S. (2006). Criteria-Based Content Analysis: An empirical test of its underlying processes. Psychology, Crime and Law, 12, 337–349. | pl_PL |
| dc.references | Vrij A., Mann S., Kristen S., Fisher R. (2007). Cues to deception and ability to detect lies as function of police interview styles. Law and Human Behavior, 31, 499–518. | pl_PL |
| dc.references | Wilcock R. (2010). The ageing eyewitness. [W:] J. R. Adler, J. M. Gray (red.), Forensic psychology. Concepts, debates and practice (s. 162–180). New York: Willan Publishing. | pl_PL |
| dc.references | Wojciechowski B. W. (2012). Ocena wiarygodności zeznań świadków dorosłych przy zastosowaniu psychologicznych i prawniczych kryteriów treściowych. Niepublikowana rozprawa doktorska. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach. | pl_PL |
| dc.references | Wojciechowski B. W. (2014). Rola procesowa biegłego a psychologiczna analiza treści zeznań świadków. [W:] E. Habzda-Siwek, J. Kabzińska (red.), Psychologia i prawo. Między teorią a praktyką (s. 287–302). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. | pl_PL |
| dc.references | Woszczek L. (1999). Wpływ upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim na wiarygodność zeznań małoletnich świadków. Niepublikowana rozprawa doktorska. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach. | pl_PL |
| dc.references | Ziembiński Z. (1997). Logika praktyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. | pl_PL |
| dc.contributor.authorEmail | bartosz.wojciechowski@poczta.fm | pl_PL |
