Gesellschaftswandlungen und das Recht

Abstract

Autor analizuje relacje istniejące między zmianą społeczną a prawem, wychodząc z metateoretycznego punktu widzenia. Przyjmuje, że dla analizy tych relacji należy prawo ujmować jako zjawisko złożone, a mianowicie jako system reguł generalnych lub indywidualnych oraz jako fakt społeczny. Pozwala to na ustalenie związków prawa ze zjawiskami społecznymi, wyrażających się w społecznym uwarunkowaniu prawa oraz w pływ ie prawa na zjawiska społeczne. Zmiana społeczna jest określona jako dostatecznie doniosła różnica między zjawiskami społecznymi. Prawo pozostaje w różnych relacjach do zmian społecznych. Autor wprowadza teoretyczną typologię tych relacji, rozpatrywaną ze strony zmiany społecznej albo ze strony prawa. W pierwszym przypadku wyodrębnia relacje: (A) zmianę społeczną i zmianę prawa, (B) zmianę społeczną i brak zmiany prawa, (C) brak zmiany społecznej i zmianę prawa, (D) brak zmiany społecznej i brak zmiany prawa. Drugi przypadek jest odpowiednikiem pierwszego, gdy punkt wyjścia stanowi zmiana lub brak zmiany prawa. Autor analizuje poszczególne typy relacji, wyróżniając warianty występujące w ramach poszczególnych typów. Na zakończenie autor analizuje związki zachodzące między zmianami społecznym i a celami prawa. Wyróżnia instrumentalne i homeostatyczne cele prawa, przy czym pierwsze zakładają uzyskanie zmian społecznych, podczas gdy realizacja tych drugich polega na utrzymaniu status quo i zapobieżeniu zmianom społecznym w y - chodzącym poza granice tolerancji systemu prawa.