Le Spleen de Paris: poétique de la misére

Abstract

Zainteresowanie nędzą wiąże się u Baudelaire'a z estetyką modernizmu opartą na zaskoczeniu i kontraście, na ciągłych zwrotach od "ekstazy" do "odrazy" wobec życia. Obrazom przedstawicieli ludu towarzyszy w jego poezji obecność prozy. Ewokacje szczęścia na początku wielu utworów są drastycznie urwane. Przejścia od jednego stanu do drugiego zostają usunięte albo sprowadzone do spójnika przeciwstawnego. Sąsiadują ze sobą paragrafy o skontrastowanych tonacjach. Poeta wystrzega się jednak wszelkiego manicheizmu, operując szeregiem antytez, które ukazują ambiwalencję postaci i narratorów, rozdartych między współpczuciem i agresywnością. W przeciwieństwie do Houssaye'a lub Victora Hugo, Baudelaire odrzuca literaturę wspartą na "dobrych uczuciach", i to z dwóch powodów: zło i przemoc mają w sobie większą siłę estetyczną, a z drugiej strony filantropia zagłusza ducha rewolty, który jako jedyny potrafi zwyciężyć nędzę· Naśladując narratora poematu "Bijmy biednych!", musimy czynić zło, jeśli chcemy stworzyć dobro; jeśli chcemy chwalić blask światła, musimy nade wszystko wydobyć ponury odcień nędzy.