Horyzont geograficzny Ewangelii Marka

Abstract

Ewangelia Marka od XVIII wieku powszechnie uważana jest za najstarszą z ewangelii kanonicznych, a wśród ewangelii kanonicznych dodatkowo za najstarszą z tzw. ewangelii synoptycznych. Często też traktowana jest jako źródło bądź jedno ze źródeł dla tekstów Mateusza i Łukasza, którzy przekaz Markowy uzupełniają, skracają, a bardzo często też uściślają i poprawiają nie tylko pod względem stylistycznym, ale także rzeczowym – w tym historycznym i geograficznym. Współczesna biblistyka próbuje ustalić pochodzenie, przyczynę i zasadność tych korekt, biorąc pod uwagę zarówno etapy redakcji, struktury tekstu, jak i kompetencje odbiorcze oraz świadomość teologiczną, historyczną i geograficzną adresatów poszczególnych ewangelii. Celem prezentowanego artykułu jest konfrontacja wzmianek topograficznych zawartych w Ewangelii Marka z rzeczywistymi danymi geograficznymi oraz wskazanie funkcji, jakie wzmianki te pełnią w strukturze i kompozycji utworu oraz w jego teologicznym przesłaniu. Podstawowym materiałem badawczym jest grecki tekst Ewangelii wraz z aparatem krytycznym (NA 28); dominantę metodologiczną stanowi krytyka redakcji (redaction criticism) wraz z analizą lingwistyczną.

This article reconstructs the picture of the movements of Jesus since John’s baptizing until the journey to Jerusalem. There are geographical and chronological problems connected with the Gospel of Mark. In many instances the evangelist does not know where and when incidents took place. The topographical data are likewise confused and contradictory. The evangelist emphasizes the contrast between the apparent aimlessness of Jesus’ movements and ministry in the earlier period in Galilee (Mk 1:1–6:29) and the plan of the later periodes. In second part (Mk 6:30–9:1) Mark possessed two divergent but paralel accounts of the events following the return of the Twelve. The third part (Mk 9:2–11:11) is the journey of Jesus from Cesarea Philippi to Jerusalem, and the fourth part are the evants in Jerusalem. In Jerusalem Mark’s topographical notations are also never detailed and informative.