Kilka słów o stanie badań nad dyskursem publicznym w Polsce

Abstract

Artykuł jest refleksją nad rozwojem i wyzwaniami rysującymi się przed multidyscyplinarnym środowiskiem badaczy dyskursu publicznego (dyskursów publicznych) w Polsce na przykładzie zainicjowanych w środowisku łódzkim Warsztatów Analizy Dyskursu, które następnie przerodziły się w Konsorcjum Analizy Dyskursu. Impulsem do napisania poniższych uwag była lektura redagowanej monografii zbiorowej Dyskurs elit symbolicznych. Próba diagnozy (Czyżewski i in., red., 2014, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno), która stanowi pierwsze efekty trudnego założenia inter- i transdyscyplinarnej współpracy badaczy nie tylko reprezentujących różne dziedziny nauki, ale też różne podejścia w obrębie analizy dyskursu. Prowadzone rozważania podejmują próbę nie tylko krytycznej lektury tekstów zebranych w tomie, ale też starają się usytuować publikację w międzynarodowej perspektywie badań nad dyskursem.

This article provides reflection on the state-of-the-art and key challenges of qualitative discourse studies as a social science research method in Poland. It focuses on the so-called Workshops in Discourse Analysis [Warsztaty Analizy Dyskursu], a multidisciplinary research collaboration that, initially taking place informally at the University of Lodz, eventually evolved and became institutionalized as a national Consortium for Discourse Studies [Konsorcjum Analizy Dyskursu]. At its core, the article provides a critical review of the volume The Discourse of Symbolic Elites: Towards a Diagnosis (Dyskurs elit symbolicznych. Próba diagnozy [M. Czyżewski, K. Franczak, M. Nowicka, J. Stachowiak, eds., 2014]), which is the first major publication resulting from works of (selected) members of the aforementioned research consortium. As is argued in the article, the focal publication displays the significant amount of challenges faced by the multidisciplinary collaboration within the area of discourse studies. These challenges not only stem from the fact that discourse analysts working in Poland come from different arts & humanities and social science disciplines, but also are rooted in the fact that these researchers draw on various—and often significantly different—traditions in qualitative discourse studies, and often do not engage sufficiently in a constructive dialogue with existent and well-established approaches to discourse research. Hence, the article not only summarizes the key distinctive features of the volume under review, but also attempts to position the state-of-the-art of discourse analysis in Poland within the contemporary international landscape of (critical) discourse studies.