Teisės akto galiojimo sustabdymo institutas Lietuvos konstitucinės justicijos modelyje

Abstract

Paragraph five of Article 106 of the Constitution of the Republic of Lithuania provides that, the presentation by the President of the Republic for the Constitutional Court or the resolution of the Seimas asking for an investigation into the conformity of an act with the Constitution shall suspend the validity of the act. The suspension of validity of legal act is regulated in more detail in Article 26 of the Law on the Constitutional Court. However, in recent years the practice of application of this institute and the concept of this institute formed in the jurisprudence of the Constitutional Court are receiving a very wide discussion in the Lithuanian legal community and in the public in general. This article seeks to reveal the problematic aspects of the provisions of the Constitution and the Law on the Constitutional Court regulating the institute of suspension of the validity of legal act, as well as the problematic aspects of the conception of this institute formed in the jurisprudence of the Constitutional Court and to make proposals on how to improve the legal framework governing this institute.

Lietuvos Respublikos Konstitucijos 106 straipsnio penktojoje dalyje nustatyta, kad Respublikos Prezidento teikimas Konstituciniam Teismui ar Seimo nutarimas ištirti, ar aktas sutinka su Konstitucija, sustabdo šio akto galiojimą. Teisės akto galiojimo sustabdymo institutas detaliau reglamentuojamas Konstitucinio Teismo įstatymo 26 straipsnyje. Vis dėlto pastarųjų metų Lietuvos Respublikos Konstitucinio Teismo jurisprudencija šio instituto taikymo klausimu teisininkų bendruomenėje ir viešojoje erdvėje susilaukia įvairių vertinimų. Šiame straipsnyje siekiama atskleisti Konstitucijos ir Konstitucinio Teismo įstatymo nuostatų, reglamentuojančių teisės akto galiojimo sustabdymo institutą, taip pat šio instituto sampratos formuojamos Konstitucinio Teismo jurisprudencijoje probleminius aspektus, bei pateikti siūlymus, kaip būtų galima tobulinti šį institutą reglamentuojantį teisinį reguliavimą.

Artykuł 106 zd. 5 Konstytucji Republiki Litewskiej stanowi, że zwrócenie się przez Prezydenta lub Sejm do Sądu Konstytucyjnego o zbadanie zgodności aktu z Konstytucją powoduje zawieszenie obowiązywania takiego aktu. Szczegółowa regulacja zawieszenia obowiązywania takiego aktu zawarta jest w art. 26 ustawy o Sądzie Konstytucyjnym. Niemniej jednak w ciągu ostatnich lat orzecznictwo Sądu Konstytucyjnego w kwestii stosowania tej instytucji stało się przedmiotem bardzo szerokiej dyskusji w litewskim środowisku prawniczym. Opracowanie ma na celu ukazanie problematycznych aspektów dotyczących z jednej strony przepisów Konstytucji i ustawy o Sądzie Konstytucyjnym, które regulują instytucję zawieszenia obowiązywania aktu prawnego, a z drugiej – problematycznych aspektów związanych z rozumieniem tej instytucji, jaka jest kształtowana w orzecznictwie Sądu Konstytucyjnego. Na zakończenie autorka dąży do przedstawienia propozycji ulepszenia regulacji prawnej instytucji zawieszenia obowiązywania aktu prawnego.