Kształcenie kompetencji translatorycznej rozważania teoretyczne i metodologiczne

Abstract

The aim of this article is to present selected definitions and concepts of translation competence, mainly based on works in English language. The author starts from the earliest works of generativists (Wills, Harris) and briefly describes the development of the work on the theoretical foundations of translation competence. In the following part of the article, the most important changes and trends in the research on competence will be presented – first of all, the achievements of the Spanish research group PACTE and the so-called Pym’s minimalist definition. In the final part of the article the author will explore the question, what are the methodological implications arising from different definitions of translation competence. Based on M. Presas’ theory of “pretranslation competence”, he will point out the differences between the curricula of foreign language taught at modern language departments and the needs in the process of teaching language skills in translation studies.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wybranych definicji i koncepcji kompetencji translatorycznej, głównie w oparciu o prace anglojęzyczne. Autor wychodzi od najwcześniejszych prac generatywistów i pokrótce charakteryzuje początki prac nad teoretycznymi podwalinami kompetencji translatorycznej. W dalszej części artykułu zostaną przedstawione najważniejsze zmiany i nurty w badaniach nad kompetencją – przede wszystkim osiągnięcia hiszpańskiej grupy badawczej PACTE oraz tzw. definicja minimalistyczna Pyma. W końcowej części artykułu autor postara się udzielić odpowiedzi na pytanie, jakie są glottodydaktyczne implikacje wyłaniające się z różnych definicji kompetencji translatorycznej. W oparciu o teorię „kompetencji przedtłumaczeniowej” (ang. pretranslation competence) w ujęciu Presas (2000), spróbuje wskazać różnice pomiędzy procesem kształcenia językowego na filologiach a na studiach tłumaczeniowych.