Service function of historic buildings in small towns of the Lodz region

Abstract

Small towns with urbanistic historical simple layout and preserved medieval spatial arrangements represent an integral part of town network of the Lodz voivodeship (just under 16 % of all towns and 33% of all small towns of up to 10 thousand inhabitants). In these towns there are numerous historic buildings which form cultural value not only on a local but also regional scale. There are different forms of protection of cultural heritage they shape. One form of direct protection of their value includes planning provisions which define functions of these buildings. It should be defined as part of spatial policy which forms of use of buildings are best for preserving and increasing the quality of monuments. In the course of research the following areas have been investigated: age, state of preservation, protection type, ownership relations and, above all, forms of use in relation to historic buildings. This research is aimed at identifying optimal, from the point of view of preservation of these buildings, planning provisions shaping the areas of their location. The research has established that services contribute the most to preserva-tion of historic buildings. The effect is a more detailed analysis of types of services and the impact they have on the state of monument preservation.

Małe miasta o urbanistycznym historycznym układzie prostym z zachowanymi średniowiecznymi układami przestrzennymi stanowią istotną część sieci miast woje wództwa łódzkiego (niespełna 16 % wszystkich miast i 33% wszystkich małych miast do 10 tys. mieszkańców). Znajdują się w nich liczne budynki zabytkowe, które tworzą wartość kulturową nie tylko w skali lokalnej, ale także regionalnej. Istnieją różne formy ochrony kształtowanego przez nie dziedzictwa kulturowego. Jedną z form pośredniej ochrony ich wartości są zapisy planistyczne określających funkcje tych obiektów. W ramach prowadzenia polityki pr zestrzennej należy zdefiniować, jakie formy użytkowania obiektów najlepiej służą utrzymywaniu i podnoszeniu jakości zabytków. W podjętych badaniach przeanalizowano wiek, stan zachowania, formę ochrony, stosunki własnościowe oraz przede wszystkim formę użyt kowania budynków zabytkowych. Badania te mają na celu identyfikację optymalnych, z punktu widzenia utrzymania tych obiektów, zapisów planistycznych kształtujących tereny, na których one występują. W wyniku badań ustalono, iż najbardziej do zachowania obiek tów zabytko - wych przyczyniają się funkcje usługowe. Efektem tego była dokładniejsza analiza rodzajów usług i ich wpływu na stan zachowania zabytków