Turystyka a jakość życia

Abstract

Na początku XXI w. jakość życia stała się bardzo popularnym terminem, często używanym zarówno w publikacjach naukowych, dyskusjach w mediach, jak i rozmowach zwykłych ludzi. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie teoretycznych podstaw jakości życia (w tym: historii badań, problemów terminologicznych, obszarów składowych etc.), charakterystyka roli i znaczenia turystyki w holistycznej koncepcji jakości życia człowieka, a także określenie możliwości wykorzystania turystyki społecznej do podnoszenia poziomu i jakości życia mieszkańców. Zastosowano metodę desk research, polegającą na przeglądzie i krytycznej analizie dostępnej literatury przedmiotu (głównie polskich publikacji naukowych z lat 2000-2021). Uzyskane wyniki dowodzą, że: 1. jakość życia jest pojęciem nastręczającym badaczom dużych problemów ze względu na swą wielowymiarowość, skomplikowanie i wysoce subiektywny charakter, 2. turystyka i rekreacja stanowią istotną składową obiektywnej i subiektywnej jakości życia współczesnego człowieka, wpływając na jego dobrostan fizyczny, materialny, społeczny i emocjonalny, 3. turystyka społeczna może i powinna być wykorzystywana przez władze jako skuteczne narzędzie wyrównywania szans i podnoszenia jakości życia marginalizowanych grup mieszkańców.

At the beginning of the 21st century, the term “quality of life” became very popular and widely used in scientific publications, media debates and conversations among ordinary people. The purpose of this paper is to present the theoretical foundations of the quality of life (including the history of research, terminology problems, component areas, etc.), describe the role and significance of tourism in the holistic conception of the quality of human life, as well as to specify the possibilities of using social tourism in order to increase the level and quality of the citizens’ lives. The method used in the study was desk research, which involves a review and critical analysis of the available literature on the subject (mostly Polish scientific publications that appeared between 2000 and 2021). The obtained results prove that: 1) quality of life is a difficult concept for researchers to deal with, due to its multidimensional nature, intricacy and highly subjective character; 2) tourism and recreation are a significant component of the objective and subjective quality of modern human life, impacting people’s physical, material, social and emotional wellbeing; 3) social tourism may and should be used by authorities as an effective tool to create equal opportunities and raise the quality of life of the marginalized groups of residents.