Artystyczne wybory miłośników muzyki poważnej probierzem tolerancji wobec innych kultur i narodowości

Abstract

W niniejszym artykule autorka dokonuje analizy artystycznych wyborów miłośników muzyki w kontekście ich poglądów na temat innych grup narodowościowych czy kulturowych. Ponieważ muzyka stanowi rodzaj niewerbalnego komunikatu, stosunek do określonych dzieł można rozpatrywać jako przejaw poziomu tolerancji, rozumianej – według Iji Lazari-Pawłowskiej – jako wartość pozytywna, czynna postawa zrozumienia i szacunku. Miłośnicy muzyki poważnej powstałej w wiekach od XVII do połowy XX wykazują się pewnym konserwatyzmem, podczas gdy bywalców koncertów muzyki współczesnej cechuje większa otwartość. Niezależnie od tego w percepcji twórczości niektórych kompozytorów zauważana jest dominacja treści pozamuzycznych, co zwykle w mniejszym stopniu wynika z intencji samego twórcy, bardziej zaś – z kontekstu powstania i prezentacji dzieła. Wskazuje to na schematyzm odbioru wielu słuchaczy i ujawnia pole do działań edukacji estetycznej. Tymczasem taki schematyzm jest często wzmacniany w edukacji szkolnej; możliwość kształtowania tolerancji przy zastosowaniu muzyki należy uznać za potencjał niewykorzystany.

This article presents the analysis of music lovers’ artistic choices in the context of their view on other national and cultural groups. Since music is a kind of nonverbal communication, the attitude to certain musical compositions might be perceived as an expression of the level of tolerance. Tolerance is interpreted here – according to Ija Lazari-Pawłowska – as a positive value, active attitude of understanding and respect. Traditional classical music lovers, who prefer music from centuries between 17th and mid 20th, are relatively conservative, while contemporary music lovers tend to be more open. Regardless of this fact, some musical compositions are characterized by the predominance of non- -musical content, which is a result of their background and way of presentation more than the intension of composers themselves. This situation indicates that many listeners are schematic in their perception. It reveals space for aesthetic education. However, this schematic attitude is often strengthened in school education; the opportunity to shape tolerance by using music must be assessed as an unfulfilled potential.