Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorMalicka-Podkalicka, Izabela
dc.date.accessioned2025-01-07T13:31:30Z
dc.date.available2025-01-07T13:31:30Z
dc.date.issued2024-12-23
dc.identifier.issn2544-7238
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/54081
dc.description.abstractThis article discusses issues related to ankyloglossia in the context of the /r/ phoneme. Based on the results of her own studies, the investigator identifies and discusses non‑standard features of the /r/ phoneme which results from the shortened frenulum. Comparing her own results to the analyses of other researchers, the author notices a certain similarity, namely that the quivering phoneme is one of the most frequently incorrectly articulated sounds in the Polish language. Moreover, the article thoroughly discusses the articulatory structure of the [r] sound, emphasising its complex architecture which requires the patient to raise the tongue and vibrate it at the same time. The researcher points out the need for correct diagnosis in the context of the articulation of the quivering phoneme, and in particular the issue of ankyloglossia. One of the possible causes of faulty articulation of the sound in question is the shortening of the tongue frenulum. The research proves that the shorter the frenulum, the greater the risk of articulation abnormalities, such as too low and/or off‑center positioning of the tongue, or vibration disorders. The author pays special attention to taking into account other factors causing articulation defects. A holistic approach significantly increases the chances of making a correct diagnosis and planning adecuate speech therapy.en
dc.description.abstractW artykule omówiono zagadnienia dotyczące ankyloglosji w kontekście realizacji fonemu /r/. Opierając się na wynikach badań własnych, badaczka wskazuje i omawia nienormatywne cechy fonemu drżącego, wynikające ze skróconego wędzidełka języka. Porównując własne wyniki do analiz innych badaczy, autorka zauważa pewną zbieżność, a mianowicie, że fonem drżący stanowi jedną z najczęściej nieprawidłowo artykułowanych głosek języka polskiego. Ponadto omawia w artykule dokładną budowę artykulacyjną głoski [r] jednocześnie podkreślając jej skomplikowaną architekturę, która wymaga od pacjenta jednoczesnego wzniesienia języka oraz wibracji. Badaczka wskazuje na konieczność prawidłowej diagnozy w kontekście artykulacji fonemu drżącego, a w szczególności na zagadnienie dotyczące ankyloglosji. Jako jedną z możliwych przyczyn wadliwej artykulacji tytułowej głoski wskazuje na skrócenie wędzidełka języka. Przedstawione badania dowodzą, że im krótsze wędzidełko, tym bardziej zwiększa się ryzyko wystąpienia nieprawidłowości artykulacyjnych, takich jak np. zbyt niskie i/lub niepośrodkowe ułożenie języka czy też zaburzenia wibracji. Autorka zwraca szczególną uwagę na uwzględnienie również innych czynników powodujących wady artykulacyjne. Holistyczne podejście znacznie zwiększa szanse na postawienie prawidłowej diagnozy oraz zaplanowanie terapii logopedycznej.pl
dc.language.isopl
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl
dc.relation.ispartofseriesLogopaedica Lodziensia;10pl
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
dc.subjectfrenulumen
dc.subjectankyloglossiaen
dc.subjectdyslalia of the shortened frenulumen
dc.subjectarticulationen
dc.subjectphonemeen
dc.subjectwędzidełkopl
dc.subjectankyloglosjapl
dc.subjectdyslalia ankyloglosyjnapl
dc.subjectartykulacjapl
dc.subjectfonempl
dc.titleAnkyloglosja w kontekście zaburzeń wybranych funkcji biologicznych oraz realizacji fonemu /r/ na podstawie badań własnychpl
dc.title.alternativeAnkyloglossia in the Context of Biological Disorders and the Implementation of the /r/ Phoneme Based on Researchen
dc.typeArticle
dc.page.number37-50
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Humanistycznypl
dc.identifier.eissn2657-4381
dc.referencesCastro Martinelli R.L. de, Marchesan I .Q., Berretin‑Felix G., 2012, Lingual Frenulum Protocol with Scores for Infants, „The International Journal of Orofacial Myology”, Vol. 38, s. 104–112.pl
dc.referencesCastro Martinelli R.L. de, Marchesan I .Q., Gusmão R.J., Castro Rodrigues A. de, Berretin‑Felix G., 2014, Histological Characteristics of Altered Human Lingual Frenulum, „International Journal of Pediatrics and Child Health”, Vol. 2, s. 5–9.pl
dc.referencesDłuska M., 1986, Fonetyka polska. Artykulacje głosek polskich, Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.pl
dc.referencesGrabias S., 2012, Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] S. Grabias, M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, Lublin: Uniwersytet Marii Curie‑Skłodowskiej, s. 15–71.pl
dc.referencesHazelbaker A., 1993, Assessment Tool for Lingual Frenulum Function (ATLFF). Use in a lactation consultant’s private practice, Pasadena: California Pacific Oaks College.pl
dc.referencesJeżewska‑Krasnodębska E., 2011, Obwodowe uwarunkowania zaburzeń artykulacji spółgłosek, [w:] M. Michalik (red.), Nowa Logopedia, t. 2: Biologiczne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy, Kraków: Collegium Columbinum, s. 97–112.pl
dc.referencesKonopska L., 2007, Wymowa osób z wadą zgryzu, Szczecin: Wydawnictwo Media Druk.pl
dc.referencesKotlow L.A., 1999, Ankyloglossia (tongue‑tie): A diagnostic and treatment quandary, „Quintessence International”, No. 30, s. 259–262.pl
dc.referencesMalicka I., 2011, O współpracy logopedy i chirurga w przypadku ankyloglosji, [w:] M. Michalik (red.), Nowa Logopedia, t. 2: Biologiczne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy, Kraków: Collegium Columbinum, s. 297–304.pl
dc.referencesMalicka I., 2014, Wstępne podsumowanie badań zaburzeń mowy u dzieci w wieku przedszkolnym z dysfunkcją fazy połykania i oddychania, „Logopedia Silesiana”, nr 3, s. 241–249.pl
dc.referencesMalicka I., 2018, Dysfunkcje oddychania i połykania jako przyczyny zaburzeń mowy dzieci w wieku przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym, nieopublikowana rozprawa doktorska, Katowice.pl
dc.referencesMalicka I., 2021a, Głoska w diagnozie i terapii logopedycznej, [w:] M. Michalik, Z. Zacłona (red.), Mowa i jej zaburzenia w teorii oraz praktyce logopedyczno‑pedagogicznej, Nowy Sącz: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, s. 88–97.pl
dc.referencesMalicka I., 2021b, Funkcje prymarne – połykanie i oddychanie. Ocena i usprawnianie, [w:] A. Domagała, U. Mirecka (red.), Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Diagnozowanie i terapia zaburzeń mowy, t. 2, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 76–92.pl
dc.referencesMalicka I., 2023, Przegląd wybranych klasyfikacji ankyloglosji w kontekście współpracy interdyscyplinarnej, „Logopedia” nr 52/1, s. 99–113.pl
dc.referencesMarchesan I .Q., 2005, Lingual Frenulum: quantitative evaluation proposal, „The International Journal of Orofacial Myology”, Vol. 31, s. 39–48.pl
dc.referencesNorton N.S., 2017, Atlas głowy i szyi dla stomatologów Nettera, Wrocław: Wydawnictwo Urban & Partner.pl
dc.referencesOstapiuk B., 1997, Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji, „Audiofonologia”, t. 10, s. 119–131.pl
dc.referencesOstapiuk B., 2002a, Dziecięca artykulacja czy wada wymowy – między fizjologią a patologią, „Logopedia”, nr 31, s. 35–156.pl
dc.referencesOstapiuk B., 2002b, Rodzaje i jakość dźwiękowych realizacji polskiego fonemu /r/ w ankyloglosji, „Logopedia”, nr 30, s. 91–103.pl
dc.referencesOstapiuk B., 2005, Logopedyczna ocena ruchomości języka, [w:] M. Młynarska, T. Smereka (red.), Logopedia. Teoria i praktyka, Wrocław: Agencja Wydawnicza Linea, s. 299–306.pl
dc.referencesOstapiuk B., 2008, Standard postępowania logopedycznego w dyslalii ankyloglosyjnej, „Logopedia”, nr 37, s. 141–166.pl
dc.referencesOstapiuk B., 2013a, Dyslalia ankyloglosyjna. O krótkim wędzidełku języka, wadliwej wymowie i skuteczności terapii, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.pl
dc.referencesOstapiuk B., 2013b, Dyslalia. O badaniu jakości wymowy w logopedii, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.pl
dc.referencesOstaszewska D., Tambor J., 2012, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.pl
dc.referencesPanasiuk J., 2022, Postępowanie logopedyczne w przypadku alalii i niedokształcenia mowy o typie afazji, [w:] S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, s. 309–345.pl
dc.referencesPluta‑Wojciechowska D., 2010, Podstawy patofonetyki mowy rozszczepowej. Dyslokacje, Bytom: Wydawnictwo Ergo‑Sum.pl
dc.referencesPluta‑Wojciechowska D., 2013, Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego, Bytom: Wydawnictwo Ergo‑Sum.pl
dc.referencesPluta‑Wojciechowska D., 2014, Fonem jako prototyp i kategoria radialna. Koncepcja kognitywna, „Logopedia Silesiana”, nr 3, s. 50–67.pl
dc.referencesPluta‑Wojciechowska D., 2014/2015, Prototypowe doświadczenia orofacjalne, „Logopedia”, nr 43–44, s. 43–61.pl
dc.referencesPluta‑Wojciechowska D., 2015, Analityczno‑fonetyczna metoda realizacji fonemów w logopedii, [w:] M. Kurkowska, E. Wolańska (red.), Metody i narzędzia diagnostyczne w logopedii, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, s. 64–78.pl
dc.referencesPluta‑Wojciechowska D., 2017, Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń. Bytom: Wydawnictwo Ergo‑Sum.pl
dc.referencesPluta‑Wojciechowska D., 2023, Dlaczego o dyslalii trzeba dziś mówić inaczej? O trzech ujęciach dyslalii w polskiej logopedii, „Logopedia”, nr 52/1, s. 197–226.pl
dc.referencesPluta‑Wojciechowska D., Sambor B., 2016, O różnych typach skróconych wędzidełek języka, ich ocenie i interpretacji wyników badań w logopedii, „Logopedia”, nr 45, s. 123–155.pl
dc.referencesPruszewicz A., 1992, Foniatria kliniczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.pl
dc.referencesRocławski B., 2005, Słuch fonemowy i fonetyczny. Teoria i praktyka. Synteza i analiza jednostek złożonych języka, Gdańsk: Wydawnictwo Glottispol.pl
dc.referencesRocławski B., 2010, Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, Gdańsk: Wydawnictwo Glottispol.pl
dc.referencesSambor B., 2017, Skaza dykcyjna czy wada wymowy? Analiza badań realizacji fonemów spółgłoskowych u młodych adeptów sztuki teatralnej, nieopublikowana rozprawa doktorska, Katowice.pl
dc.referencesStrutyński J., 1998, Gramatyka polska, Kraków: Wydawnictwo Tomasz Strutyński.pl
dc.referencesStyczek I., 1979, Logopedia, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.pl
dc.referencesTrzaskalik J., 2012, Choroby układu oddechowego jako przyczyna dyslalii – na przykładzie dzieci z aglomeracji śląskiej, [w:] K. Kokot (red.), Wieloaspektowość diagnozy i terapii logopedycznej, Wrocław: Wydawnictwo ATUT, s. 67–85.pl
dc.referencesWierzchowska B., 1971, Wymowa polska, Warszawa: Wydawnictwo PZWS.pl
dc.referencesWierzchowska B., 1980, Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.pl
dc.contributor.authorEmailizabela.malicka-podkalicka@us.edu.pl
dc.identifier.doi10.18778/2544-7238.10.03


Pliki tej pozycji

Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0