Der behutsame Avantgardist Siegfried Freiberg (Charakteristik der Schreibart eines österreichischen Romandeгs unserer Zeit)

Abstract

Siegfried Freiberg, dziś blisko 80-letni powieściopisarz nawiązuje w swej twórczości do realizmu XIX w. wzorując się na Petzoldzie, Saarze, Eschenbaçhu, a także na Traklu, Rofmannsthalu i Rilkem, Dostojewskim i Tołstoju. Twórczość jego odmalowuje z rozmachem przemiany zachodzące w c.k. monarchii w okresie jej upadku, co znalazło wyraz w wydanej w 1935 r. trylogii powieściowej, posiadającej cechy autobiograficzne, pt. "Chleb i sól" ("Salz und Brot"). W tryptyku tym ukazuje wielkie wydarzenia historyczne poprzez przeżycia bohatera, którym jest ubogi chłopiec przybyły do stolicy c.k. Austrii. Jednakże utworem jego życia jest napisana w 1967 r. powieść o życiu malarza E. Schielego. Jest też Freiberg autorem licznych nowel, bardzo nowoczesnych w ujęciu, zwartych kompozycyjnie, niekiedy lirycznych, ale zawsze silnie psychologizujących, nawiązujących do twórczości Schnitzlera czy Altenberga. Za dramat "Gospoda świata" ("Das Weltwirtshaue") w latach pięćdziesiątych został odznaczony. Opisuje w nim spotkanie żywych ciemiężycieli z ich zakatowanymi ofiarami. Ostatnio zainteresował się dramatami historycznymi ("Die Maultasch"). Szczególnie przemawiają do nas jednak jego utwory prozatorskie, opisy podróży. "Z boku wielkich szos" ("Abseits von grossen Strassen", Wien 1954) czy też zbiór nowel "Intermezzo nad jeziorem" ("Zwischenspiel, am See"). Jest Freiberg pisarzem ostrożnie przyswajającym nowe prądy, porusza właściwie tematy ponadczasowe, np. o miłości dwojga lućźi, jak w noweli. "Chmura, powiew wiatru, sen" ("Die Wolke, ein Windhauch, ein Traum", 1971). A że sam jest człowiekiem postępowym, wywodzącym się z warstw niższych, doszedł do wyżyn intelektu, Jest głębokim filozofującym poetą, estetą, przyjacielem prostego człowieka, zna i ceni piękno przyrody, ale potrafi też po mistrzowsku oddać wewnętrzny niepokój człowieka współczesnego. Freiberg jest pisarzem w Polsce mało znanym, a pisarstwo jego zasługuje w pełni na udostępnienie polskiemu czytelnikowi w formie przekładów.