| dc.description.abstract | Autor zajmuje się stosunkiem powieśсiopisarzy austriackich do
Austrii i do pojęcia "austriackości" począwszy od lat pięćdziesiątych.
Stosunek ten ulegał zmianom wraz z następowaniem po
sobie generacji młodszych pisarzy. Reprezentatywna literatura lat
pięćdziesiątych, której owa "austriackość" jest tematem, wykazuje
tendencję mityzującą, apologizującą, korzeniami tkwiącą w przeszłości
habsburskiej. Heimito von Doderer (rocznik 1896) przekształcił
"mit habsburski" w swojej twórczości powieściowej lat
pięćdziesiątych w mit mieszczaństwa wiedeńskiego. Gerhard Fritsch
natomiast (rocznik 1924) próbował w swojej w roku 1956 wydanej powieści
"Moos auf den Steinen" (Omszałe kamienie, mech na kamieniach)
powiązać tradycję mitu habsburskiego ze świadomością austriackości,
przynależności narodowej.
Ta tendencja jest ściśle związana z polityką kulturalną Austrii
lat pięćdziesiątych, aby połączyć świadomość narodową i
państwową oraz wzmocnić je poprzez powiązanie ich z autentycznie
zrozumianą tradycją duchową, dziedzictwem duchowym Austrii;
połączenie więc z tradycją, która po upadku monarchii habsburskiej
i nastaniu ery narodowosocjalistycznej została tak gwałtownie
przerwana. Ale jut 10 lat później Gerhard Fritsch czuje
się zobowiązany do zerwania z elegijnym "zaklinaniem" habsburskiej przeszłości i zamienia ją w surową krytykę aktualnej sytuacji duchowej w Austrii. Tak było w powieści "Fasching" (Karnawał)
1967, w której przedstawione i poddane satyrycznej analizie
zostały przesądy, prowincjonalna mentalność Austriaków i
"ciemne" strony ich życia w stereotypie Austrii przekazanym
tradycją. Dokonana u Fritscha zmiana i przejście od elegii austriackiej
(apoteoza przeszłości) do satyry (krytyka współczesności)
zostaje wzmocniona i Jest kontynuowana przez generację młodszych
pisarzy; urodzeni w latach czterdziestych autorzy jak Peter
Handke, Franz Innerhofer i Peter Henisch np. nie dążą już
do tego, aby legitymować stan współczesnej świadomości narodowej
tradycją. Swoje zadania widzą w tym, aby zapobiec skostnieniu
świadomości narodowej w powierzchowny stereotyp tego, co powinno
być "typowo austriackie" poprzez ustawiczną immanentną
krytykę "od środka", tj. przez krytyczne przedstawienie własnych,
osobistych doświadczeń. | pl_PL |
