Erkenntnis und Bewgltigungssystem. Versuch der Zeitanalyse im Werk von Hermann Broch

Abstract

Autor artykułu rozpoczyna analizą zagadnienia od zasygnalizowania symptomów ogólnego rozpadu wartości społecznych. Na przykładzie głównego bohatera pierwszej części trylogii powieściowej “Die Schlafwandler“ ("Lunatycy“) egzemplifikuje następnie sposoby przezwyciężania społecznie uwarunkowanej dezintegracji. Joachim von Pasenow - reprezentant "ducha epoki", określany przez Brocha jako "romantyk" - szuka siły integrującej w społecznych fikcjach ery wilheimiańskiej. Początkowo siłą tą Jest konwencja munduru prus-ko-junkierskiej armii. Kompleksowi temu, pojmowanemu jako sygnatura czasu, a następnie junkierskim zasadom Życia społecznego, do których wraca bohater, poświęca autor znaczną część swojej analizy. Wyjaśnia na tych przykładach treść pojęcia "romantyka". Obie konwencje zostają podniesione w sposób "patetyczny" do nadrzędnej Wartości we wszystkich dziedzinach życia. Bezkrytyczne akceptowanie społecznej fikcji epoki połączone jest z regresywnym charakterem poznania oraz z okłamywaniem własnej świadomości.