Archaisme et modernité de la figure de la pécheresse et de la pénitente dans Le miroir de l'âme pécheresse de Marguerite de Navarre

Abstract

Wyszedłszy od przypomnienia ważniejszych opinii krytycznych o Miroir (P. Jourda, L. Febvre, P. Sommers, E. Berriot, M. Lazard), przechodzi autorka do omówienia jego zawartości, ujmując ją w aspekcie archaicznych i nowych elementów obrazu grzesznicy i pokutnicy. Wypływając z osobistych przeżyć poetki, obraz ten kształtuje się pod wpływem modelu biblijnej Sunamitki, ale pewne rysy zawdzięcza średniowiecznej hagiografii, a zwłaszcza Złotej legendzie Jakuba de Voragine. W ten sposób źródłem inspiracji był temat błądzącej po drogach świata grzesznicy i temat boskiego przebaczenia, a poszczególnych rysów obrazu dostarczało życie Marii Magdaleny, Marii Egipcjanki, historia Taïs i apokryf o Pelagii z Antiochii. Temat Marii Magdaleny powróci w Heptameronie, by służyć podkreśleniu roli skruchy grzesznicy i jej miłości dla Chrystusa. Taïs, która pędziła lata całe w zamknięciu, mogła inspirować wstręt poetki do cielesności widzianej jako świadcząca o nędzy człowieka zgnilizna. Rozmiłowana w strojach, Pelagia starała się podobać „ziemskim przyjaciołom”, poetka była również, jak pisze, pogrążona w światowej próżności. Przemiana wewnętrzna dokonuje się pod wpływem lektury Biblii i osobistej medytacji prowadzącej do bezpośredniej łączności z Bogiem. Odwołując się do Biblii, oddala się poetka od wzoru średniowiecznej religijności.