Tradition et nouveauté dans la poésie religieuse de Marguerite de Navarre

Abstract

Temat Chrystusa, który z krzyża zwraca się do człowieka, by udzielić mu nauk moralnych, występował już u św. Bernarda i św. Bonawentury, później u Samuela Brandta lub w poematach o męce Chrystusa w wydaniach u Aida w Wenecji. W XVI w., w atmosferze ruchu reformacyjnego, cieszył się specjalną popularnością, czego wyrazem były dalsze adaptacje i przeróbki bądź tłumaczenia pojawiające się w wielu krajach Europy. Nie pominięty przez Erazma, spotykany w „rymach duchownych” wielu poetów (np. Anne d’Urfé, Pierre de Croix), u Małgorzaty z Nawarry powtarza się w kilku tekstach. W kręgu tej właśnie tradycji mieszczą się jej dwa poematy będące przedmiotem niniejszego studium: Chanson VII oraz Miroir de Jésus crucifié. Zestawiwszy je z niektórymi dawniejszymi tekstami, autor dochodzi do wniosku, że nie ma podstaw, by wypowiadać się na rzecz zależności królowej Nawarry od poprzedników; dokonane zestawienia pozwalają natomiast uchwycić oryginalność jej inspiracji i poetyckiej wrażliwości. Wolne od średniowiecznego symbolizmu, są te poematy wziętym z Ewangelii św. Jana przekazem miłości Chrystusa i płynącej stąd radości człowieka.