Sposoby wspierania tez w programach informacyjnych

Abstract

This article describes the ways to support theses in television news programs. The research material is based on the three most popular programs on Polish television: Fakty, Wiadomości and Teleexpress. Information which was analyzed, was presented from March 1st–3rd, 2017. As a result of the analysis it was possible to identify the theses, which are: quotations, paraphrases of public statements or journalistic conclusions resulting from interpretation of socio-political phenomena. The subjects in the question are verbalized by journalists (who are running the program) or are included in the narratives accompanying the presented film material. Additionally, they also appear in graphically animated banner inscriptions. The support is mostly verbal – the media primarily use two techniques: ab auctoritate (expert statement, politics) and ab exemplo. The second group of theses are the graphical ways to support them – where evidence and examples are most often drawn from online sources: what dominates is the influence of the activities of public figures in social media. In addition, scans of various official documents, open letters are displayed, data visualizations in the form of tables, graphs and diagrams are less frequent. What is valid there were also theses without support – the role of the support is taken by the credible medium. It is interesting to encourage the inferential activity of program viewers – only the premises are presented, drawing the conclusion is the task of the recipient.

W artykule opisane są sposoby wspierania tez w telewizyjnych programach informacyjnych. Jako materiał badawczy służą wydania trzech najpopularniejszych w Polsce programów: Faktów, Wiadomości oraz Teleexpressu. Analizie poddano informacje wyemitowane w dniach 1–3 marca 2017 r. W wyniku analizy udało się ustalić źródła pochodzenia tez – są cytatami, parafrazami wypowiedzi osób publicznych lub konkluzjami dziennikarskimi, które stanowią efekt interpretacji zjawisk społeczno-politycznych. Tezy, o których mowa, są werbalizowane przez dziennikarzy (prowadzących program lub terenowych) lub zawarte w narracjach towarzyszących prezentowanym materiałom filmowym. Dodatkowo pojawiają się także w graficznie animowanych napisach banerowych. Wsparcie tez najczęściej ma postać werbalną – media posługują się przede wszystkim dwiema technikami: ab auctoritate (wypowiedzi eksperta, polityka) oraz ab exemplo. Drugą grupę stanowią graficzne sposoby wspierania tez, gdzie przesłanki, dowody i przykłady najczęściej zaczerpnięte są ze źródeł internetowych: dominują tu owoce aktywności osób publicznych w mediach społecznościowych. Ponadto prezentowane są skany różnych dokumentów urzędowych, listów otwartych, rzadziej pojawiają się wizualizacje danych w postaci tabel, wykresów i diagramów. Wykryto także tezy bez wsparcia – jego rolę pełni wiarygodność medium. Ciekawy zabiegiem jest zachęcanie do aktywności inferencyjnej widzów programu – prezentowane są wyłącznie przesłanki, stworzenie konkluzji to już zadanie odbiorcy.