Remarks on the Methodology of Comparative Legal Research in the Context of the History of Law in Poland

Abstract

Is there anything outstanding about the history of law in Poland? Is it particularly conducive to comparative research? In my attempt to answer these questions, I focussed on presenting two distinct comparative law methods: historical legal comparison and comparative legal history.The paper is divided into two parts. The first part elaborates on the characteristics of the respective methods and on the challenges of comparative legal history in a temporally diachronic perspective and why they are not so pronounced in historical legal comparison. In this part, I tried to document the claim that the existence of a comparative platform of similarities is a condition to obtain more reliable and better-documented results of comparative research.In the second part, I focussed on three cases visualising the possibilities for comparative legal research on the history of law in Poland. Regarding the pre-partition times, I analysed the comparative possibilities related to an analysis of the impact of the Roman law on the Old Polish legal culture. The other two examples concerned the history of law in post-partition Poland. First, I explored the potential triggered by the adoption of foreign laws in Poland in terms of comparative research. I used French commercial law to exemplify the problem. Then, I undertook to show the dormant potential of the particular situation of Poland divided into different legal areas for the development of the country’s own codes of law.

Czy dzieje prawa w Polsce wyróżniają się czymś szczególnym? Czy historia prawa w Polsce stwarza wyjątkowo korzystne warunki dla prowadzenia badań komparatystycznych? Podejmując się odpowiedzi na te pytania, skoncentrowałem się na prezentacji dwóch różnych ujęć prawno-porównawczych – na tzw. historycznym porównywaniu praw oraz porównawczej historii prawa.Artykuł został podzielony na dwie części. W pierwszej z nich zawarłem rozbudowane uwagi wstępne charakteryzujące oba podejścia i wyjaśniające, na czym polegają problemy związane z zastosowaniem porównawczej historii prawa w ujęciu temporalnie diachronicznym oraz dlaczego one nie występują w takim stopniu przy stosowaniu historycznego porównywania prawa. W tej części starałem się udokumentować twierdzenie, iż istnienie tzw. porównawczej platformy podobieństw stanowi warunek osiągnięcia pewniejszych i lepiej udokumentowanych wyników badań komparatystycznych.W drugiej części skupiłem się na trzech egzemplifikacjach obrazujących możliwości prowadzenia badań prawno-porównawczych nad dziejami prawa w Polsce. W odniesieniu do czasów przedrozbiorowych koncentruję się na możliwościach komparatystycznych związanych z analizą wpływu prawa rzymskiego na staropolską kulturę prawną. Pozostałe dwa przykłady dotyczą historii prawa na ziemiach polskich w czasach porozbiorowych. Najpierw skupiam swoją uwagę na potencjale, jaki dla badań komparatystycznych stworzyła sytuacja przeszczepienia na grunt polski obcych praw. Analizuję ten problem na przykładzie francuskiego prawa handlowego. Następnie staram się wskazać na potencjał, jaki drzemie w szczególnej sytuacji, w jakiej znalazły się ziemie polskie podzielone na różne obszary prawne i wykorzystania tego faktu w pracach nad stworzeniem własnej kodyfikacji.