System ochrony prawnej świadka w polskim procesie karnym

Abstract

W pracy zaprezentowano wyniki badań przepisów polskiego kodeksu postępowania karnego w zakresie wyodrębnienia i przypisania do określonej grupy rozwiązań wyróżnionych na podstawie wartości, dóbr prawnych, które najczęściej doznają ograniczeń w związku z nadaniem określonej osobie statusu świadka w procesie karnym i koniecznością realizowania obowiązków procesowych. Ponadto wskazano, które z rozwiązań tworzących system ochrony prawnej świadka i w jaki sposób (czy skutecznie) pozwalają świadkowi na uniknięcie konfliktu wewnętrznego powstałego w obliczu powinności wypełniania obowiązków obywatelskich oraz dochowania wartości dla niego nadrzędnych. Przegląd wyodrębnionych regulacji prawnych połączono z próbą odniesienia się, a w niektórych przypadkach rozstrzygnięcia wątpliwości i rozbieżności, dotyczących funkcjonowania tych unormowań oraz wpływu problemów związanych z ich stosowaniem na efektywne realizowanie ochrony świadka. Zdefiniowano pojęcie „systemu ochrony prawnej świadka w postępowaniu karnym” oraz omówiono wyodrębnione w nauce procesu karnego stopnie (poziomy) ochrony świadków przez przypisanie do każdego z nich określonych typów ochrony ze względu na kryterium personalne lub poszczególne podstawy procesowe. Dokonując rozważań w zakresie krajowych instytucji karnoprocesowych, tworzących system ochrony prawnej świadka, odniesiono się do przepisów ustaw karnoprocesowych wybranych państw obcych – niemieckiego i francuskiego. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań sformułowano postulaty de lege ferenda.