Pamięć narzędziem uczenia się osób starszych

Abstract

The article is a literature review aiming to capture memory’s essence as a learning process. Particularly interesting is the issue of memory, and therefore the ability to learn, in older adults. Modern neuroscience uses tools to study the human brain’s capabilities in old age. A review of research concerning the memory of older people indicates that non-declarative memory is responsible for acquiring skills or encoding and storing sensory information, which is relatively well preserved in late adulthood. Semantic memory, i.e., the system of concepts and general knowledge about the world, is well preserved (vocabulary resources increase with age), unlike event memory, i.e., episodic memory, which deteriorates significantly. Working memory, responsible for short-term storage and manipulation of information, is significantly weakened. From the point of view of learning in late adulthood, these data should make gerontologists happy because they indicate that a healthy older adult retains educational potential.

Artykuł stanowi przegląd literatury, który ma na celu uchwycenie istoty pamięci jako narzędzia umożliwiającego uczenie się. Szczególnie interesująca jest kwestia pamięci – a co za tym idzie możliwości uczenia się – osób starszych. Współczesna neuronauka dysponuje narzędziami, które wykorzystuje do badania możliwości ludzkiego mózgu także w starości. Przegląd badań w obszarze pamięci osób starszych wskazuje na fakt, iż u osób tych pamięć niedeklaratywna, odpowiedzialna za nabywanie umiejętności czy kodowanie i przechowywanie informacji sensorycznych, zachowana jest względnie dobrze w późnej dorosłości. Pamięć semantyczna, czyli system pojęć i ogólna wiedza o świecie, również zostaje dobrze zachowana (zasoby słownikowe wręcz wzrastają z wiekiem), w przeciwieństwie do pamięci zdarzeń, czyli pamięci epizodycznej, która z wiekiem znacząco się pogarsza. Istotnemu osłabieniu podlega pamięć robocza, odpowiedzialna za krótkotrwałe przechowywanie i manipulowanie informacjami. Te dane, z punktu widzenia uczenia się w okresie późnej dorosłości, powinny cieszyć zwłaszcza gerontologów, oznaczają bowiem, że zdrowy człowiek starszy zachowuje potencjał edukacyjny przez długie lata.