Lecture praxématique d'un sonnet de Du Bellay
Streszczenie
Autor niniejszego artykułu podejmuje praksematyczną (językoznawczą) analizę
sonetu Du Bellaya Las\ OÙ est maintenant..., której zadaniem jest
wykrycie programów sensu wpisanych w ten utwór i koncentrujących się na dialektycznych związkach między Ja i Nie-Ja. Symetryczna struktura sonetu
opiera sią na rygorystycznym paralelizmie w płaszczyznach morfosyntaktycznej
i leksykalnej, dzięki czemu wiersz ten zyskuje głęboką jedność. Jego
symetria pozwala na komplementarne uchwycenie przeszłości - ponownie przeżytej
(wyidealizowanej) w teraźniejszości, i teraźniejszości - zreinterpretowanej
w świetle przeszłości.
Wychwytując obecność Ja (pod postacią zaimków osobowych i przymiotników
dzierżawczych) we wszystkich wersach sonetu autor wnioskuje, że utwór
ten zasadniczo charakteryzuje się przez egocentryzm i egzystencjalną samotność.
Bada następnie zachodzące na siebie programy sensów ześrodkowane na postaci
Ja. Symetryczna struktura sonetu pozwala na zdefiniowanie Ja w kategoriach
"dominujący" / "zdominowany", "posiadający" / "wywłaszczony".
Autor sugeruje, że w utworze tym zachodzi homologia semantyczna między pojęciami
"być" i "mieć", a w dalszej instancji, między "mieć" i "móc".
Czterowierszom wyrażającym dominację, posiadanie, moc przeciwstawiają się
tercety, które oddają brak tych stanów. Zjawisko to rozpatruje autor w
trzech aspektach: władzy (mocy), wolności i pragnienia. Na podstawie analizy
tych aspektów przedstawia obraz poety, który stracił kolejno swą moc -w
zakresie twórczości artystycznej, swą wolność, która była uzależniona od
posiadania owej mocy, oraz potencję w sferze erotycznej, co manifestuje
się w totalnej frustracji poety w ostatnim wersie.
Collections